Tuesday, April 30, 2024

රු 12500 ක මුලික වැටුපක් ලබන කම්කරුවා ගෙදර.. දේශපාලන කම්කරුවා අද පෙලපාලියේ..!


කර්මාන්ත සහ සේවා අංශවල රැකියාවේ නියුතු ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට අවම වැටුප් තත්වයක් සහතික කිරීමේ අරමුණින් සම්පාදිත පනත් ත්‍රිත් වයක් මේ වන විට සක්‍රීය තත්වයේ පවතී.

2016 අංක 3 දරන ජාතික අවම වේතන පනත,

2005 අංක 36 දරන ජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත, සහ

2016 අංක 4 දරනජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත, වශයෙනි.

ජාතික අවම වේතන පනත මඟින් මේවන විට  කර්මාන්ත සහ සේවා අංශයන්හී රැකියාවේ නියුතු සෑම සේවකයෙකු හටම රුපියල් 12,500ක අවම මාසික වැටුපක් සහතිකකරන ලදී. ඊට අමතරව, රුපියල් 40,000ට අඩු මාසික වැටුපක් ලබන සෑම සේවකයෙක් සඳහා ම 2016 අංක 4 දරන ජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත මඟින් මාසිකව සේවය කල දින ගනනට සමානුපාතිකව හිමිවන  රුපියල් 3,500ක උපරිම දීමනාවක් නියම කරනු ලැබිණි. මෙහි දී සැලකිය යුතු වැදගත් කරුණක් වන්නේ,  මෙකී සියලු වැටුප් සහ දීමනාවන්ට  2005 අංක 36 දරන ජාතික අයවැය සහන දීමනා පනත මඟින් රුපියල් 20,000ට අඩු මාසික වැටුපක් ලබන සෑම සේවකයෙක් සඳහාම මාසිකව සේවය කල දින ගනනට සමානුපාතිකව හිමිකර දී තිබූ රුපියල් 1,000ක මාසික දීමනාව ද ඇතුලත්වීමයි.

ඒනමුත්

ආර්ථිකය තුල සිදුවන විපර්යාස පදනම් ව මෙම මූලික වැටුප සංශෝධනය නොවීම නිසා බොහෝ කම්කරු ජනතාව සමාගම් හිමියන් විසින් වැටුප් වර්ධකයන් මූලික වැටුපට එකතු නොකර දීමනා වශයෙන් ලබා දී අතිකාල ශ්‍රමය සූරාකෑමකට ලක් කර තිබේ.

එය 1975 මාර්තු   17 වන දින ශ්‍රී ලංකාව අත්සන්කළ 1970 අංක 131 දරන c131-අවම වේතන සකස් කිරීම පිලිබඳ ජාත්‍යන්තර සම්මුති‍යෙහි විදිවිධාන වඩාත් ඵලදායී ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඍනාත්මකව බලපා තිබේ. ඊට අමතරව, ‘සෑම පුද්ගලෙය‍කුටම තම පවුල සමඟ ගෞරවාන්විතව  ජීවත් වීමට සරිලණ වැටුපක් ලබා දීම යන ජාතික අවම වේතනයක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙහි සැබෑ අරමුණද මෙතුලින් යටපත් වේ.

ලංකාවේ කම්කරු දින තුල බොහෝ අවස්ථාවල සිදුකරනුයේ කම්කරුවන්ගේ නියෝජනය යටපත් කර කම්කරුවා දේශපාලන පක්ෂවල නියෝජනය සදහා යොදා ගැනීමයි. ඒ හරහා තම දේශපාලන ධාරාව තුල ශක්තිය පෙන්වීමට අවශ්‍ය කටයුතු සිදු කරගනී. රාජ්‍ය තන්ත්‍රයට සම්බන්ධ වෘත්තීන් වල කම්කරු සමිති වැටුප් විශමතා සදහා සේවා නවත්වා ජනතාව පීඩාවට ලක්කර තම අයිතිවාසිකම් දිනා ගත්තද පුද්ගලික අංශයේ සේවකයන්ට එවැනි හඩක් නැගෙන්නේම නැත. 

සැබෑ කම්කරු දිනය දේශපාලන පක්ෂ විසිනි සොරකම් කර තම බලපරාක්‍රමය පෙන්වීමට වර්තමානයේ සිදුවෙමින් ඇත. කාර්මික විප්ලවයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස එදා 1886දී ඇමරිකාවේ චිකාගෝ නගරයේ ඇල්බට් පාසන්ස්, ජෝර්ජ් එන්ගල්, ලුවී ලින්ග්, මයිකල් ෂ්වොබ්, ඔගස්ටස් ස්පයිස්, ඔස්කා නිබේ, සැමුවෙල් ෆීල්ඩන්, ඇඩොල්ෆ් ෆිෂර් යන කම්කරු නායකයන් විසින් දහස් ගණනක කම්කරුවන් එකතු කර සිදුකල විරෝධතාවය මත ගොඩනැගුනු මැයි 1 ලොව කම්කරු දිනයේ හරයන් සම්පූර්ණයෙන් විකෘති කර ඇත. 

ලෝක තත්වය

මේ වන විට ලොව අවම මූලික වැටුප ඇත්තේ පහත පරිදිය. 

කියුබාව 0.71

සූඩානය 1.21

සිම්බාබ්වේ 5

ශ්‍රී ලංකාව 41

රුවන්ඩාව 93

ගැම්බියාව - 253

ඉතියෝපියාව - 271‍

කෙන්යාව - 316

නයිජීරියාව - 339

බෙනින් - 347

ටෝගෝ - 362

සෙනගාලය - 367

බංගලාදේශය - 400

කම්කරුවාගේ ජීවන තත්වය ඉහලට ඔසවන තත්වයන් හෝ හඩක් නැති තත්වයක් ඇති පරිසරයක කම්කරුවා තම සේවා දායකයාට කම්කරුවෙක් වන අතර තමන් නියෝජනය කරන දේශපාලනය මතය තුල කම්කරුවා තත්වයටත් වඩා පහල වැඩවසම් යුගයේ දක්නට ලැබූ වහලෙක් තරමටම පත්ව ඇති බව ලංකාවේ සියලු මැයි දින සැමරුම් තුල දැකිය හැකිය. 

Friday, March 8, 2024

ඔටාවා සහ ලංකාවේ මාධ්‍ය...!

ලෝකයේ ජනගහනයෙන් වැඩිම ප්‍රතිශතයක් වන කාන්තාවන් සැමරීම සදහා වෙන්කර ඇති මාර්තු 08 ශ්‍රී ලංකිකයන්ට උදාවූයේ ශෝකජනක පුවතකිනි. එය උදෑසන පුවත් සම්පිණ්ඩන සහ විශේෂ පුවත් ලෙසින් ශ්‍රි ලාංකික ජනතාව අතර සම්පේෂණය වූයේ විශේෂයෙන් විද්‍යුත් මාධ්‍ය වලින් අතර සාමාජ මාධ්‍ය තුලින්ද වඩාත් ප්‍රසිද්ධ විය.

එම පුවත ශ්‍රී ලාංකික ප්‍රධාන ජන මාධ්‍යයන් තුලින් ප්‍රචාරනය වු ආකාරයෙන් නැවත නැවතත් සනාථ වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික තත්වය මෙන්ම මාධ්‍යෙය් හැසිරීමත් ඉතාමක් බාල මට්ටමේ පවතින බවයි. වසර 30 කට වැඩි කාලයක් තුල කැනඩාවේ ඔටාවා තුල මෙවැනි අපරාධයක් සිදුව නැති බව එම නගරයේ නගරාධිපති වරයා මෙන්ම අග්‍රාමාත්‍ය වරයාද මාධ්‍ය ඉදිරියේ පැවසීය. එසේම මෙම සිද්ධිය වාර්තා කල විදෙශීය කිසිදු මාධ්‍යයක මියගිය පුද්ගලයන් වැටී සිටි අන්දම, ලේ පැල්ලම්, ස්වභාවය වැනි කිසිවක් පෙන්වූයේ නැත. අඩුම වශයෙන් නිවස තුල දර්ෂන හෝ එරට මාධ්‍ය ඔස්සේ විකාශය නොවීය. 

මියගිය අයගේ එරට හිතවතුන්ගේ ශෝකාලාප හඩන ආකාරය වෙනුවෙට ඔවුන් ශෝකය පලකරන මල් පොකුරු පමණක් පුවත් ප්‍රචාර වලින් පෙන්වන ලදි.

අපේ රටේ තත්වය කොහොමද ?

ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය නිවේදන තුල ඔවුන්ට අවශ්‍ය ලේ/ඝාතකයා/මියගිය අය සිටින ආකාරය/අදෝනා නැති නිසා මෙරට සිටින පවුලේ අයගේ අදෝනා වලින් ඔවුන්ගේ පුවත පුරවා ගත් ආකාරය සියළු දේශීය පුවත් විකාශ තුල දක්නට තිබිණි. තවද මේ සමූහ ඝාතනය සම්බන්ධ කාටුන් වීඩියෝ සකස් කර එක් ප්‍රධාන මාධ්‍යයක මාර්තු 8 වන දින විකාශය විය.  එසේම මේ පුවත සම්බන්ධ කෙටි වීඩියෝ සකස් කොට යූටියුබ් ඔස්සේ ආන්දෝලනාත්මක ටැග් ලයින්ස් සකස් කර නරඔන්නන්ට එය නරඔන කුතුහලය ඇතිකර ආකර්ෂනය දිනා ගනී. කුමන ප්‍රදේශයක හෝ මිනිමැරුමක් වුවද ඉන් තමන්ගේ ආදායම වැඩි කර ගැනිමට ලංකාවේ බහුතර මාධ්‍යය පාලකයන් උත්සහා කරයි.  ඔවුන්ට වැදගත් වන්නේ පුවත හෝ යුක්තිය නොව පුවත නරඔන ප්‍රමාණය වැඩි කර ගැනීම එකම අපේක්ෂාවයි.



      

පසුගිය සුමති සම්මාන උළෙලේදි 2022 සහ 2023 දෙවර්ශය සදහා සම්මාන ලබා දීමේදි හොදම පුවත් විශේෂාංගය සදහා සම්මාන පිරිණැමීම සදහා නිර්දේශ වූ පුවත් නිෂ්පාදකයන්ට සම්මාන සම්පාදකයෝ ඇගයීම සිදු කලත් මහා සමාජය තුල එම ඇගයීම සිදු කලේද ? අවම වශයෙන් එම සම්මාන උළෙලේදි ප්‍රියා සුරියසේන ඇගයීම සම්බන්ධයෙන් සමාජ මාධ්‍යතුල ඇතිවූ කතිකාවත හොදම පුවත් වාර්තාකරණ සම්බන්ධයෙන් කතිකා වූයේද  යන්න ඔබම සිතා බලන්න. සමාජ මාධ්‍යතුල විද්‍යුත් සහ මුද්‍රිත මාධ්‍යවල නිරත අය කොතෙකුත් සිටියත් එම ඇගයීම් සම්බන්ධයෙන් වචනයක් හෝ සටහන් තැබූවේද ?

The media's the most powerful entity on earth. They have the power to make the innocent guilty and to make the guilty innocent, and that's power. Because they control the minds of the masses. ජනමාධ්‍ය යනු ලොව ප්‍රභලම මෙවලමකි. එයට නිවරැදි කරු වැරදිකරු කරු ලෙස දක්වන්නත්, වැරදිකරු නිවැරදිකරුලෙස හුවා දක්වන්නත් අසීමිත බලයක් ඇත. මිනිසුන්ගේ මනස වෙනස් කිරිම සදහා මාධ්‍යයට පුදුම බලයක් තිබේ යන්න සුප්‍රසිද්ධ Malcolm X පවසයි. 

ලංකාවේ බෙහෝ මාධ්‍ය හැසිරෙන්නේද Malcom X පවසන ආකාරයෙන් නොවේ යැයි කිසිවෙක්ට කිව හැකිද? කහවත්ත මව ඝාතන සිද්ධියේදි ඇගේ දියණිය මිනිමරුවා ලෙස සමාජය තුල ලේබල් කලෙ මෙරට අධිකරණය නොව විද්‍යුත් සහ සමාජ මාධ්‍යයි. සමාජය තුල ඇයට ඇතිකල කලුපැල්ලම සහ මානසික පීඩාවට කිසිදු වන්දියක් අඩුම වශයෙන් සමාව ගැනීමක් හෝ වැරදි ලෙස සමාජය නොමැග යැවූ එම මාධ්‍යයන් විසින් සිදුකලේ නැත. 

එබැවින් සිස්ටම් චේන්ජ් ඉල්ලා පහුගිය කාලේ බහුතරයක් ප්‍රජාව පෙළඔවීම සදහා කටයුතු කල ලංකාවේ ජනමාධ්‍ය කලාවට සිස්ටම් චේන්ජ් එකක් අවශ්‍ය නොවේද ?

ඔබ ඒ ගැන මොකද හිතන්නේ .... කැමැතිනම් අදහස පහතින් කොටන්න. 

දෙගම්බඩ පුහුර| හර්ෂ නෝනිස් 20240308


Wednesday, February 28, 2024

ප්‍රියාගේ සම්මානයෙන් සමාජය චූන්වීම, වත්මන් සමාජයේ ආනන්දයෙන් ප්‍රඥාව යන්න පුස්සක් බව කියවීමක්ද ?

 

                                                


පසුගියදා අවසන් වූ සුමති සම්මාන උළෙලේ ආකර්ෂණීය අවස්ථාවක් ලෙස ප්‍රියා සූරියසේන ඇගයීම සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ සංසරණය වන තොරතුරු  දකින කාටත් අරුමයක් නොවේ.

මෙය ලියන මාගෙත් නව යොවුන් කාලයේ ප්‍රියතම ගායකයෙක් වශයෙන් ප්‍රියා  හැදුන්විය හැකිය. මා පාසල් ආවේ මොරටුව සිට අප අනන්ද නාලන්දා අ‍‍පේ සහෝදර පාසල් දෙකටම පොදු වූ බස් රථයේ වන අතර සෑම දිනකම ප්‍රියාගේ ගී බසය තුල රැව් දිනි. ඒ තරමටම ප්‍රියා එකල ජනප්‍රිය වූයේ අපේ හදවත් සොරා ගත් නිසාවෙනි. පසුගිය සුමති සම්මාන උළෙලදි ප්‍රියා සම්මාන ලබද්දි එය මෙතරම් හිට් විම සිදුවන්නට ඇත්තේ ඒ ලබැදි ගීත වලටත් වඩා ප්‍රියාගේ අසනීප තත්වය නිසාවෙන් විය හැකිය.

නමුත් එදින ප්‍රියාට කලින් යූ ඩබ්ලියු සුමතිපාල සම්මානය එදින ලැබුයේ එතෙක් සිංහල සම්ප්‍රදායික වේදිකාව උඩුයටිකුරු කල, තමන් විසින් රාජ්‍ය නාට්‍ය උළෙලට ඉදිරිපත් කල සෑම නිර්මාණයකටම සම්මාන ලබාගත් මෙදින  සම්මනා ලබාගත් බොහො රැඩිකල් තරුණ කලාකරුවන්ගේ මූලය වන ධර්මසිරි භණ්ඩාරනායක ය. ඔහුගේ නාට්‍ය සැම විටම ගැලරිය චූන් පිනවීමකට වඩා  දැනුම සහ පෙළඔවීම සපිරුණු අපට හිතන්නට සැලැස්වූ සැබෑ  වින්දනීය නිර්මාණයි. මාධ්‍යයේ මූලික සංකල්ප වන දැනුම, විනෝදය සහ පෙළඔවීම යන තුන් ප්‍රපංචයන්ගෙන් සෑම කල්හිම ඔහුගේ නිර්මාණ සමන්විත විය.

සමාජයක ක්‍රියාත්මක අසම්මත පැතිකඩ ගැන කියවෙන හංස විලක්, තුන්වෙනි යාමය, සුද්දිලාගේ කතාව , බව දුක සහ බව කර්ම අතිශයින් ජනප්‍රිය චිත්‍රපටයි. බව දුක සහ බවා කර්ම චිත්‍රපට ශ්‍රී ලංකාවේ බුදුදහමේ සමහර ලක්ෂණ වලට අභියෝග කළේය. ස්ත්‍රීන් හා පුරුෂයන් අතර ඇති ගැටුම්කාරී ජීවිත, පෞද්ගලික ජීවිත පොදු කටයුතු බවට පරිවර්තනය වීම, විවාහයේ සහ සමාජයේ අප්‍රසන්න යථාර්ථය සහ මිනිස් ආශාවන්හි  අඳුරු පැතිකඩ කලාත්මකව ඔහු ප්‍රතිනිර්මාණය කලේය.

එසේම ඔහු විසින් නිෂ්පාදනය කරන ලද එකා අධිපති, මකරාක්ෂය, ධවල භීෂණ,යක්ෂගමනය සහ ට්‍රෝජන් කාන්තවෝ වැනි වේදිකා නාට්‍ය බොහොමයක් ජාතික හා දේශපාලනික වශයෙන් වැදගත් වන කාලීන ප්‍රශ්න කියවෙන ආන්දෝලනාත්මක චිත්‍රපටයි.  සමාජ විද්‍යාවේ කියවෙන සමාජයක ප්‍රධාන සංස්ථා 5 වන පවුල, ආර්ථික, අධ්‍යාපන, දේශපාලන, ආගමික යන සංස්ථා සියල්ලම ආමන්ත්‍රණය කිරිමට ඔහුගේ සෑම නිර්මාණයකදීම සිදු කල අතර කාලානුරූපිව ඒ ඒ සමාජ හැඩයන්හි ඇති ඒ ඒ සංස්ථා 5 තුල නිර්මාණය වන තත්වයන් එම නිර්මාණ තුල සංවාදයට බදුන් විය. බොහෝ අවස්ථාවල ඔහුගේ නිර්මාණ පැවති දේශපාලන නායකයන් දැඩිව විවේචනය කලේය.

එම සම්මාන උළලේදි ඔහුව ඇගයීමත් එම සම්මාන උළෙලට කිසිදු වෙනත් කිසිදු දේශපාලන කේෂත්‍රයේ කිසිම කෙනෙක් සම්මබන්ධ නොවීමත් නිසා සැබෑ ඇගැයීමක් ලද බව අවිවාදයෙන් යුතුව පිළිගත යුතුයි. ඔහුට එම සම්මානය පිරිණැමුණු මොහොතේ කලක් තරුණයන්ගේ සිත්වල රැදි සිටි ආදරණීය යශෝධා විමලධර්ම කලාකාරණියගේ හේතු පාඨයටත් වඩා ඇගේ සුමියුරු කටහඩ සහ වචන උච්චාරණයට සිදුව ඇති ශෝචනීය තත්වය ප්‍රියාගේ සම්මානයෙන් පසුව ඇති තත්වය නිසා යටපත් විය.

                                   
  


කලාකරුවන් යනු ප්‍රතිනිර්මාණ කරුවන්ය. ඔවුන්ගේ නිර්මාණ වලින් විය යුත්තේ සමාජයක් පෝෂණය කිරිමකි. වර්තමාන බොහෝ හරසුන් නාට්‍ය වලින් කියවෙන සමාජ සංස්ථාවල කඩා වැටීම සහ තවදුරටත් කඩා වැටීම පෝෂණය කරන අතර මිනිස් චිත්ත සන්තානය තුල පවුල් ආරවුල්, දික්කසාද, අසම්මත සම්බන්ධතා සාමාන්‍ය දෙයක් බවට හිතන්නට සලස්වයි.

කලාකරුවන් රැසක් සිට් ඒ ස්වර්ණමය රාත්‍රියේ එකිනෙකට වෙනස් හැඩතල දෙකක කලාකරුවන් දෙදෙනෙකු  සුමති සමිමාන සංවිධායකයන්ගේ ඇගයිමකදි සමාජය විසින් ශ්‍රී ලාංකීය සමාජයට නැවත හිතන්නට සැලැස්වූ ධර්මසිරි භණ්ඩාරනායක කලාකරුවන් ඉස්මතු නොකිරිම මා පෙරකි සමාජ සංස්ථා සියල්ලම කඩා වැටි බව සනාථ නොවේද ?

Friday, March 10, 2023

13වෙනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් අධ්‍යාපනය තුල පංති බේදය ඇති කර ඇති අවස්ථාවක ලොව නවතම අධ්‍යාපනය ක්‍රමය STEAM ඇති කිරිමේ ලංකා මායාව...!


ශ්‍රී ලංකාවේ පාසල් අධ්‍යාපන ධාරව ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජීය සහ  ආර්ථිකය ට සුදුසු වන ලෙස සකස් වී නැති බවත් විභාග නැති ෆින්ලන්ත අධ්‍යාපනික ක්‍රමයක් ගැන සාකච්ඡා කරන මෙවන් සමයක අධ්‍යාපන අමාත්‍ය සුසිල් ප්‍රේමජයන්ත මැතිතුමා ශ්‍රී ලංකාව තුල මෙකී අධ්‍යාපන ක්‍රමය ස්ථාපනය කිරිම සදහා සාකච්ඡාවක් පසුගියදා පවත්වා තිබේ.

 මොකක්ද මේ STEAM අධ්‍යාපන ක්‍රමය







මෙම අධ්‍යාපනය ක්‍රමය ලංකාව තුල ස්ථාපිත කිරිම සදහා පවතින තත්වයන් සහ දේශපාලනය අනුව එය සාර්ථක වේදැයි සලකා බැලීම සදහා මාත් සමග තවත් විද්‍යාර්ථීන් පිරිසක් අධ්‍යාපනික ව්‍යාපෘතියකට රැස්කල තොරතුරු ඇසුරින් සකස් කල විමර්ශනාත්මක ලිපියක් කියවීම සදහා ඔබට ආරධනා කරමි.

 



2021 වසරේ දූෂණ සංජානන දර්ශකයේ ශ්‍රේණිගතකිරීම්වලට අනුව, ශ්‍රී ලංකාව ලොව රටවල් 180ක් අතරින් 102 වන ස්ථානය දක්වා පහත වැටී ඇත.2020 වසරේ දී ලංකාව ශ්‍රේණිගතකිරීම්වලින් 94 වන ස්ථානයේ පසුවිය. මෙවර භූතානය, ඉන්දියාව, සහ මාලදිවයින් යන සාක් රටවල් ත්‍රිත්වයම ලංකාවට වඩා උසස් ස්ථානයන්හි පසුවෙයි.

දූෂණ සංජානන දර්ශකයට අනුව ලකුණු 180ක් ගන්නා රාජ්‍යය දූෂණයෙන් තොර රාජ්‍යය වන අතර, ලකුණු බිංදුව ලබාගන්නා රට අන්ත දූෂිත රාජ්‍යය යි. මෙයින් ශ්‍රී ලංකාව ලබා ඇති ලකුණු සංඛ්‍යාව 37කි. ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් ආයතනය විසින් සම්පාදිත නවතම දූෂණ සංජානන දර්ශකය, රාජ්‍ය අංශයේ දූෂණ පිළිබඳ සංජානන මත පදනම්ව සැකසෙයි. ප්‍රවීණයන්ගේ අදහස් සහ ව්‍යාපාරිකයන්ගේ සමීක්ෂණ ඇසුරින් මෙම දර්ශකය සකස්කර ඇත.

 CPI දර්ශකය ගණනය කරනු ලබන්නේ ලෝක බැංකුව ද, ලෝක ආර්ථික සංසදය ද, පුද්ගලික අවදානම් සහ උපදේශන සමාගම් හා උපදේශකයින් ද, වෙනත් පාර්ශවයන් ද ඇතුළු බාහිර මූලාශ්‍රයයන් 13කින් නිකුත් කෙරෙන දත්ත භාවිතා කරමිනි. ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ශ්‍රී ලංකා (TISL) යනු, දූෂණය තුරන් කිරීමට සහ යහපාලනය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට කැප වී සිටින, දූෂණයට එරෙහි ගෝලීය සිවිල් සමාජ සංවිධාන ජාලයක් වන ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල්හි (TI) දේශීය ආයතනය යි. වාර්ෂිකව දූෂණ සංජානන දර්ශකය සම්පාදනය කිරීමේ දී ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටනැෂනල් ආයතනය විසින් ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් දත්ත ලබාගැනෙන්නේ TISL ආයතනයට පරිබාහිර මූලාශ්‍රයයන්වලිනි.

 

2020 වසරේ දී ශ්‍රී ලංකාව ලබාතිබූ ලකුණු සංඛ්‍යාව 38ක් (මෙවසරේ දී 37කි) වූ අතර, ශ්‍රේණිගතකිරීම්වල 94 වන ස්ථානයේ පසුවිය. 2021 වන විට එය 102 දක්වා පහත වැටී ඇත. මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාව දුෂිත රාජ්‍යයන් අතරින ඉහල ස්ථානයක් ගන්නා බව නොරහසකි. රටක් දිගුකාලීනව දුෂිත රාජ්‍යය ලැයිස්තූවේ ඉහලින්ම ස්ථානගතව පවතින්නේ නම් එහි සමස්ථ පද්ධතියේ කඩා වැටීමක් දක්නට ලැබීය හැකිය. මේ අනුව පෙනී යන්නේ ලංකාවේ සියළු සමාජ සංස්ථා දූෂිත බවයි. සමාජ සංස්ථා අතරින් එකක් වන අධ්‍යාපන සංස්ථාවත් එසේ දූෂිත ආයතනයක් වීම වැලැක්විය නොහැක.  පද්ධතියකින් සමන්විත රටක අධ්‍යාපන සංස්ථාවේ ගැටළු ඇති බව කිව යුතු නොවේ.

 ශ්‍රි ලංකාවේ  සමාජය දුෂිතවීමෙන් වඩාත් තර්ජනයට ලක්වූ කේෂත්‍රය අධයාපන කේෂත්‍රයයි . අධ්‍යාපන කේෂත්‍රය යනු කුමක්ද යන්න නිර්වචන ආශ්‍රයෙන් සොයා බැලීමේදී අපට හමුවන වඩාත් අර්තාන්විත නිර්වචනයක් වන්නේ definitions.net වෙබ් අඩවිය විසින් ඉදිරිපත් කර ඇති පහත නිර්වචනයයි.

 education sector(www.definitions.net)

All elements of an economy that consists of a variety of education provider, schools, colleges, universities, organizations, agencies, businesses or form of unity assembly, unity council, unity legislature, unity senate, unity house of representatives, unity parliament, unity government, local unity government, regional unity government or national unity government that have the agreement, contract, role, responsibility and purpose of providing a form of education to members of the public”

 

මෙම නිර්වචනය  සමාජ විද්‍යාවේ කොදු නාරටිය වන් සමාජ සංස්ථා පහෙන් අධ්‍යාපන සංස්ථාවට හා දේශපාලන සංස්ථාවට වැඩි අවධානයක් යොමු කර ඇති අතර අර්ථික සංස්ථාවටද යම් වපසරියක් වෙන්කොට ඇත.

නමුත් අධ්‍යාපන ක්ශත්‍රය පටන්ගන්නේ පවුල් සංස්ථාව තුලින් වන අතරම වර්ථමාන අධයාපන ක්‍රමය හදුන්වාදීමට පෙර සිටම අධ්‍යාපනය පවත්වාගෙන යාමේ මූලික වගකීම ආගම් සංස්ථාව විසින් ඉටුකල බව පෙනීයයි, පුරාම මෙම අධ්‍යාපන ක්ශත්‍රය යන්න විහිදී පවතින බව පෙන්වා දිය හැක.

 ටැන්සානියා ජනාධිපති ජුලියස් නියරේර් එරට ඩාර්. එස්. සලාම් විශ්වවිද්‍යාලය වෘත්ත කරමින් ප්‍රකාශ කලේ මෙහිදි සැලකිය යුතුයි. ඔහුට පරිදි මෙම විශ්ව විද්‍යාලයෙන් සමත් වන සියලු දෙනා දැනුමෙන් මෙන්ම, සමාජයට උපරිම සේවය ලබා දීමේ ආකල්පයෙන් යුතු පිරිසක් විය යුතු යැයි තමාගේ අපේක්ෂාවයි යනුවෙන් ඔහු එහිදි පවසා තිබේ.

යුගෝස්ලාවියානු අධ්‍යාපනඥයින් පවසනුයේ ළමයින් ආඥානව සහ කුතුහලයෙන් යුතුව පාසලට ඇතුළුව, කුතුහලයෙන් තොරව එහෙත් අඥාන බව තවදුරටත් ඇතුව පාසලෙන් පිටව යන බවයි.

මෙම අධ්‍යාපන ක්‍රමය  තුල ඉහළින්ම එල්ල වෙන චෝදනා වන්නේ, පාසල යනු රෝගීන් ප්‍රතික්ෂේප කර ඔවුන් පිටමන් කර නිරෝගී පුද්ගලයින්ට පමණක් සාත්තු කරන, ඔවුන් රැකබලා ගන්නා ස්ථානයක් ලෙස පාසල දැකිය හැකි බවයි.

පැව්ලෝව් ෆියර් Pavlov Frier සිය Pedagogy Of The Oppressed නම් ග්‍රන්තයේදී ඔහු පවසනුයේ, නිදහස් අධ්‍යාපනයෙන් වැඩි ඵල ප්‍රයෝජන භුක්ති විදිනුයේ මුදල් නැති අයට වඩා මුදල්  ඇති අය බවයි. අඩු මුදල් ඇති අය පාසලේ රැදෙනුයේ අඩු කාලයක් නිසා බවත්, දුප්පත් වැඩිදෙනාගේ අයබදු ලබාගෙන පෝසත් ටික දෙනකු පෝෂණය කිරීමකි.

 

ශ්‍රී ලංකාවේ නිදහස් අධ්‍යාපනයේ පියා ලෙස සැලකෙන සී ඩබ්ලියු ඩබ්ලියු කන්නන්ගර මැතිතුමාගේ දර්ශනය පිළිබඳ සැලකීමේ දි අධ්‍යාපනය යනු සාක්ෂරතාව පමණක් නොවේ. රටක ජනතාවගේ චින්තනය හැඩගැස්වීම වැදගත් විය යුතුයි. ප්‍රධාන අරමුණ විය යුත්තේ නිදහස් හා විවෘත මනසක් ඇති ජනතාවක් බිහි කිරීමයි. නිදහස් අධ්‍යාපනය ජාතික චින්තනයේ ලක්‍ෂණය විය යුතුය. අපේ රටේ පාසල් පද්ධතියේ ක්‍රියාකාරීත්වය වන්නේ අපේ භාෂාව අපේ ආගම, අපේ සංස්කෘතිය සහ සම්ප්‍රදායන් බවට පත් කර ගැඹුරු චින්තනයක් ඇති ළමා වැඩිහිටි පරපුරක් බිහි කිරීමයි.” යනුවෙන් දක්වයි. ඒතුමා 1947 දී කල්කටාවේ විශේෂ දේශනයකදී කළ ඉහත සඳහන් කළ ප්‍රකාශයෙන් රටක තිබිය යුත්තේ කුමන ආකාරයේ අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් ද යන්න එතුමාගේ අධ්‍යාපනික චින්තනය සහ දර්ශනය ඉතා පැහැදිලිය. කන්නන්ගර යනු දර්ශනය පදනම් කරගත් අධ්‍යාපනඥයෙකි. එමනිසා, ඔහුගේ චින්තනය දැන ගැනීම වැදගත්ය. ඔහුගේ අධ්‍යාපන දර්ශනය ආකාර කිහිපයකින් හඳුනාගත හැකිය.

ඔහුට අනුව සෑම දරුවෙකුටම මව් භාෂාවෙන් අධ්‍යාපනය ලබාදීම සෑම රජයකම යුතුකමකි. "මම සහ මගේ විධායක කමිටුව දිවයිනේ ජනතාවට ඉහළ මට්ටමේ දේශීය භාෂා අධ්‍යාපනයක් ලබා දීමට සහ රට තුළ උසස් අධ්‍යාපනය ලබා දීමට හැකි සෑම උත්සාහයක්ම දරනු ඇත."(හැන්සාඩ් 1931, පි.824)

අධ්‍යාපනය තනිකරම සංවර්ධනයක් නොවේ. එයට බහුවිධ අරමුණු සහ අර්ථ ඇත. අධ්‍යාපනය සංස්කෘතික, දේශපාලන හා ආර්ථික යන ක්ෂේත්‍රවල නියෝජනය වන බව ඔහුගේ අදහස විය. ආගම හා සංස්කෘතිය අතර සම්බන්ධය ද ඔහු පෙන්වා දුන්නේය. ආගමකින් තොරව සංස්කෘතිය කතා කළ නොහැකි අතර ආගම ද සංස්කෘතිය මත පදනම් වේ. ඒ අනුව සංස්කෘතිය සහ අධ්‍යාපනය පිළිබඳ ඔහුගේ චින්තනය කරුණු තුනකින් සමන්විත වේ. පැරණි සිංහලයන් විසින් ගොඩනැගුණු මහා සංස්කෘතිය. බටහිර බලපෑම යටතේ එම සංස්කෘතිය ක්‍රමක්‍රමයෙන් පිරිහීම සහ රට තුළ එයට හිමි ස්ථානය එන්න එන්නම ආගන්තුක ය. මෙම පරිවර්තනය සඳහා මිෂනාරි අධ්‍යාපනය ඉවහල් විය. පුනර්ජීවනයක අවශ්‍යතාවය - එහි පැරණි ස්වරූපයෙන් නොව සංස්කෘතීන් දෙකෙහිම වටිනාකම - නව පරිසර පද්ධතියක් තුළට ස්වකීය අනන්‍ය පෞරුෂය එකතු කිරීමකි. එය කළ හැක්කේ ජාතික අධ්‍යාපනයක් වර්ධනය කිරීමෙන් පමණක් බව ඔහු විශ්වාස කරයි.

මෙම කරුණු වලින් තහවුරු වන්නේ අධ්‍යාපනය යනු අනාගත ආයෝජනයකි. එය නිසි ලෙස කළමනාකරණය කරගත් රටවල් සංවර්ධනයේ උපරිම තලයට පැමිණ තිබේ. අධ්‍යාපනයේ වෙනස රටේ වෙනසකට මග පාදයි. මෙරට ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව අධ්‍යාපනයට දක්වන නැඹුරුව අපට ඇති වටිනාකමකි. අධ්‍යාපනයට නැඹුරුවී ඉහළින් විභාග සමත්වූ ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්ට රජයක් හැටියට කවරාකාරයෙන් සහයෝගයක් ලබාදිය යුතුද යන්න සම්බන්ධව මෙතෙක් නිර්මාණය වී නැත. අධ්‍යාපනය මිනිසුන්ගේ ආර්ථික ජීවිතයට මූලික බලපෑමක් ඇති කරන අතර, අනෙක් අතට, මූල්‍ය සංසිද්ධි සමාජයේ වර්තමානයට සහ අනාගතයට බලපායි.

අප රටේ දැනට පවතින අධ්‍යාපනයේ ගැටලු ගණනාවකි. ප්‍රධානම ප්‍රශ්නය වන්නේ අධ්‍යාපනය රටේ සංවර්ධන ඉලක්ක සමග සමපාත නොවීමය. මේ නිසා සෑම දරුවකුටම උසස් අධ්‍යාපන අවස්ථා අහිමිය. අවස්ථාව ලැබෙන අයටද රැකියා අවස්ථා අවිනිශ්චිතය. මේ නිසා ප්‍රාථමික පන්තිවල සිට විශ්වවිද්‍යාල මට්ටම දක්වාම අධ්‍යාපනය යනු හුදු තරගයක් පමණක් බවට පත්ව ඇත. ආකල්ප වර්ධනයට තබා කුසලතා වර්ධනයටද ඒ තුළ ඉඩක් නැත.

කොරෝනා වසංගතය නිසා රටේ ආර්ථිකය මුළුමනින්ම යළි ගොඩනැංවීමට සිදුව තිබේ. එහිදී මෙතෙක් පැවැති ආර්ථික රටාව වෙනුවට දේශීය අනන්‍යතාව සහිත එහෙත් ගෝලීය ආර්ථික තත්ත්වයන් තුළ පැවතිය හැකි ආර්ථික රටාවක් අනුගමනය කල යුතු අතර මොන ආර්ථික රටාවක් අනුගමනය කළද රටක් සංවර්ධනය කිරීමේ මුල් අඩිතාලම වන්නේ ඒ රටේ අධ්‍යාපනයයි. මේ නිසා අප රටක් ලෙස අපේ ආර්ථිකයේ වෙනස්කම් කරන්නට අදහස් කරන්නේ නම් ඊට සමගාමීව අධ්‍යාපනයේද විශාල වෙනසක් සිදුකල යුතුව ඇත.

 

මෙරට තිබෙන්නේ නිදහස් අධ්‍යාපනයකි. යම් අයකිරීමක් කෙරෙන්නේ පශ්චාත් උපාධි සඳහා පමණි. එයද සුළු අයකිරීමකි. එහෙත් අධ්‍යාපනය දියුණු කර රට දියුණු කරන ක්‍රමවේදයකට මෙරට තවමත් නැඹුරුවී නැත. ඉදිරි වසර ගණනාවකදී නිර්මාණය වෙන්නේ දැනුම පදනම් කරගත් ආර්ථිකයකි. මානව සම්පත කළමනාකරණය ද බෙහෙවින් වැදගත්ය. ජාත්‍යන්තර මට්ටමට ජාතික අධ්‍යාපනය ඔසොවා තැබීම, දරුවන්ගේ කුසලතා හඳුනාගෙන ඔවුන් වෘත්තීය ක්ෂේත්‍රයක් කෙරෙහි යොමු කිරීම හා අනාගත පරපුර රටේ ආර්ථික ක්‍රියාවලියේ සැබෑ කොටස්කරුවන් බවට පත්කිරීමත් ඉහත වෙනස්කම්වල අරමුණ ලෙස පෙන්වා දිය හැකි ය. නිදහස් අධ්‍යාපනය තහවුරු වී සැලැකිය යුතු කාලයක් ගතවී ඇතත්; අධ්‍යාපනය හා රැකියා වෙළෙඳ පොළ අතර තිබිය යුතු අන්තර්-සම්බන්ධය තවම හරිහැටි ගොඩනැඟී නැත. කුමන මට්ටමේ අධ්‍යාපනයක් ලබා දුන්නත් එය අවසානයේ උපාධිධාරියකුට රැකියාවක් සොයාගත නොහැකි නම් එම අධ්‍යාපනයෙන් ඵලක් නැත. මේ නිසා රැකියා ඉල්ලා පෙළපාලි යනවා වෙනුවට රැකියා උපාධිධාරීන් සොයා එන අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් සකස් කළ යුතුව ඇත.

මේ ආකාරයට දැනුම කේන්ද්‍රකර ගනිමින් නැතිනම් දැනුම පදනම් කරගනිමින් ආර්ථිකය නිර්මාණය කර ගැනීමට කෙටිකාලීන මධ්‍යකාලීන සහ දිගුකාලීන වශයෙන් නිශ්චිත වැඩපිළිවෙළක් ඉක්මනින් නිර්මාණය කරගත යුතුය. වසර දෙකකින් පහකින් සහ දහයකින් අපේ ඉලක්කගත තත්ත්වය දෙස බලා දස වසරක අධ්‍යාපන ප්‍රතිපත්ති ඇතිකර ඒ අනුව අවශ්‍ය ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කළොත් දැනුම පදනම් කර ගත් ආර්ථිකයකට ගමන් කිරීමට පුළුවන. අධ්‍යාපනයේ විප්ලවීය වෙනසක් විය යුතුය. එසේ වුවොත් සැවොම බලාපොරොත්තු වන නව සහශ්‍රකයේ දැනුම පදනම් කරගත් ආර්ථිකයට මේ රට හැරවීමට පුළුවන. ඒ ඔස්සේ රටේ ආර්ථිකය දියුණු වනු ඇත. එම පසුබිමේදී ජනතාවට වැඩි වැඩියෙන්  සහන සැලසීමට හැකිය.

 පුහුණු මානව ප්‍රාග්ධනය උත්පාදනය කිරීමෙන් ශ්‍රම ඵලදායිතාව වැඩි කිරීම. නව තාක්ෂණයන්, ක්‍රියාවලි සහ නිෂ්පාදන පිළිබඳ නව දැනුම නිර්මාණය කිරීම මගින් නවෝත්පාදනයන් වැඩි කිරීම. අධ්යාපනයයි ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා අතිශයින් වැදගත් වන්නේ එය ඉහළ මට්ටමක පවතින බව තේරුම් ගත හැකි බැවිනි අධ්‍යාපනික මිනිසුන්ට වඩා හොඳ වැටුප් ලැබෙනු ඇති අතර, එබැවින් මානව ප්‍රාග්ධනය, පරිභෝජනය සහ ආයෝජනය වැඩි කිරීමෙන් ආර්ථික වර්ධනයට දායක විය හැකිය. අධ්යාපනය ආර්ථික වර්ධනයට සම්බන්ධයි.

 දැනට අපේ ආර්ථිකය රැඳී පවතින්නේ නුපුහුණු ශ්‍රමය මතය. මැදපෙරදිග යන පිරිස මෙයට උදාහරණයකි. පුහුණු නිපුණතාවක් ඇති ශ්‍රමිකයන් මත මෙරට ආර්ථිකය රඳා පවතින තත්ත්වයක් නිර්මාණය කරගත යුතුයි. දැනුමෙන් පිරි  පිරිස්වලට විදේශ රැකියා අවකාශ විවර කිරීම අවශ්‍යය. මේ කාරණා දෙස බලා විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනයේ සුවිශේෂී වෙනසක් කිරීමේ වුවමනාව තිබේ.

විශ්වවිද්‍යාලවලට ඇතුළත් නොවන පිරිසක් ද සිටිති. මෙවන් පිරිසක් ඉලක්ක කර දැනටමත් ඩිප්ලෝමා  සහ උසස් ඩිප්ලෝමා පාඨමාලා පවතී. මෙම පාඨමාලාවලදී දැනට ලබාදෙන සහතිකය වෙනුවට ජාත්‍යන්තරව පිළිගන්නා සහතිකයක් ලබාදිය හැකිනම් නිපුණත්වයක් සහිත පිරිසකට දොරටු විවර කිරීමට පුළුවන. නිපුණත්වය සහිත ඩිප්ලෝමාධාරීන්ට ද අද ලෝකයේ ඉහළ ඉල්ලුමක් තිබේ. එනිසා කාර්මික විද්‍යාල සහ තාක්ෂණික විද්‍යාල සියල්ලේම ඉදිරි කාලයේදී යම් පරිවර්තනයක්  කර දේශීය  සහ ජාත්‍යන්තර වශයෙන් අවශ්‍ය වන නිපුණතාවෙන් හෙබි තාක්ෂණවේදීන් බිහිකර ගත යුතුය. ලෝකයේ දියුණු රටවල වැඩි අවධානය යොමු වී ඇත්තේ වෘත්තීය අධ්‍යාපනය කෙරෙහි ය. ජර්මනිය, ජපානය වැනි රටවල් වෘත්තීය අධ්‍යාපනයට ඉහළම සැලැකිල්ලක් දක්වයි. මේ අනුව වෘත්තීය අධ්‍යාපනය පාසල් අවදියේ සිට ම ප්‍රගුණ කිරීමට එම රටවල දරුවන්ට අවස්ථාව තිබේ.

 අප දන්නා සරල අත්දැකීමක් සටහන් කළහොත්; ශ්‍රී ලංකාවේ පළපුරුදු පෙදරේරුවකුට හෝ වඩු ශිල්පියකුට හෝ දියුණු රටක දී මසකට රුපියල් ලක්ෂ හයක් හෝ ලක්ෂ අටක් හෝ උපයාගත හැකි ය. එහෙත් ඒ සඳහා පිළිගත් සහතිකයක් තිබිය යුතුය. සහතික නැති ශිල්පීන්ට රැකියා ලබාදීමට දියුණු රටවල ආයතන ඉදිරිපත් වන්නේ නැත. ශ්‍රී ලංකාවේ ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යාපනය තුළ ලබාගන්නා ප්‍රථම උපාධිය ලෝකයේ සැලැකිල්ලට ලක්වන්නේ වුව අපගේ වෘත්තීය අධ්‍යාපනයේ බොහෝ ක්ෂේත්‍රවලට එබඳු පිළිගත් සහතික ලබාදෙන ක්‍රමයක් නැත. එම අඩුව අලුත් පාඨමාලා ඇති කිරීමත් සමඟ සම්පූර්ණ වනු ඇතැ’යි සිතන්නට පුළුවන.

 රටේ දරුවන් විශාල ප්‍රමාණයක් උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා විදේශගත වීම මෙරට අධ්‍යාපනයේ තරම පෙන්නුම් කරන කදිම සාධකයකි. මෙහි ඇති ඛේදවාචකය වන්නේ මෙරට අවස්ථාවක් නොමැතිකම හෝ අධ්‍යාපනය ගුණාත්මක පිරිහීම නිසා හෝ විදේශ ගතවන අපේ දරුවන් ඒ රටවලදී ගුණාත්මක අධ්‍යාපනයක් ලබන්නේ ද යන්නය. මෙ රටේ රැකියා වෙලදපලට සුදුසු අධයාපන ක්‍රමයක් ඇති කල හොත් ඉදිරියේදී තම දරුවන් විදේශයන්ට යැවීම ගැන මෙරට දෙමාපියන් දෙවරක් සිතනු ඇත. මේ නිසා උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා වාර්ෂිකව විදේශයන් වෙත ඇදී ගිය විශාල මුදලක් මේ රටේම ඉතිරි කර ගැනීමටද අපට අවස්ථාව හිමිවනු ඇත. මෙහිදී අපගේ අධ්‍යාපන බලධාරීන්ට අවධාරණය කළ යුතු වැදගත් කාරණයක් ඇත. මහල් ගොඩනැගිලි ඉදිකළ පමණින් අධ්‍යාපන තත්ත්වය ඉහළ නොයන බවය. පාසල් හෝ විශ්වවිද්‍යාල වැඩිකළ පමණින් රටක අධ්‍යාපනය දියුණු වන්නේ නැත. විශ්වවිද්‍යාල තුළ නව පාඨමාලා ආරම්භ කිරීම හෝ බඳවා ගන්නා සිසුන් ප්‍රමාණය වැඩිකිරීමද මේ ප්‍රශ්නවලට විසඳුම් වන්නේ නැත. ඇත්තෙන්ම විධිමත් සැලසුමකින් තොරව එසේ කිරීම පවතින අර්බුදය උග්‍ර කිරීමට හේතුවක් වන්නටද ඉඩ තිබේ.

උපාධියක් යනු රැකියාවක් ලැබීමට සුදුසුකමක් බවත්, රැකියාවක් දීම ආණ්ඩුවක වගකීම බවටත් ඇති ආකල්පය වෙනස්වනතෙක් අධ්‍යාපනයේ සැබෑ අරමුණු ඉටුවන අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් ඇති කිරීම දුෂ්කර කටයුත්තකි. එහෙත් එය දුෂ්කර වන්නේ රටේ අවශ්‍යතාවන්ට ප්‍රමාණවත් නොවන හෝ නොගැළපෙන උපාධිධාරීන් බිහිකරන තෙක්ය. ආරම්භයේදී උපාධි පාඨමාලා සකස්විය යුත්තේ දේශීය මෙන්ම විදේශීය රැකියා වෙළෙඳපොළ ඉලක්ක මතය. අද අපේ ඇතැම් උපාධි පාඨමාලා විෂය නිර්දේශ දශකයකින්වත් සංශෝධනය වී තිබේද යන්න සැක සහිතය. ඇතැම් පාඨමාලා පවත්වන්නේ ආචාර්යවරුන්ගේ රැකියා අහිමිවීම වළක්වා ගැනීම සඳහාය.

 අපේ අධ්‍යාපනයේ මූලික අවශ්‍යතාව රටේ සංවර්ධනය වුවද ඒ සඳහා අපේ මේ දූපතෙන් පමණක් දැනුම සපයා ගත නොහැකිය. අපේ සිසුන් විදේශ විද්‍යාලවෙත යොමු වීමට එක් ප්‍රධාන හේතුවක් වන්නේ මෙරට උපාධියට ජාත්‍යන්තරයේ පිළිගැනීමක් නොමැතිකමය. විදේශ විද්‍යාල සමග හුවමාරු වැඩසටහන් මගින් හෝ ඒ දැනුම ලබාගත හැකිනම් අපගේ උපාධි සහතිකය ලෝකයේ ඕනෑම රටක පිළිගැනීමට ලක්වන තත්ත්වයට පත් කළ හැක. ජාතික සංවර්ධනය ඉලක්ක කරගත් අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් ඇති කිරීමට අවශ්‍ය නම් එය කළ හැක්කේ ප්‍රාථමික ශ්‍රේණිවල සිට විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය දක්වා සිදුකෙරෙන පූර්ණ අධ්‍යාපනය ප්‍රතිසංස්කරණයකිනි. ඒ සඳහා අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයේ පමණක් නොව සමස්ත රටේම ආකල්ප වෙනසක්ද සිදුවිය යුතුය.

 

ශ්‍රී ලංකාව යටත් විජිතයක්ව තිබූ සමයේ අධ්‍යාපන අවස්ථා තිබුයේ පොදු සැලැස්මකට නොව පාලකයන්ගේ වැඩ කටයුතු සඳහා අවශ්‍ය ශ්‍රමිකයන් ලබා ගැනීම සදහායි. යටත් විජිත යුගයෙන් පසුවද එය විධිමත්ව සැලැස්මකට අනුව සිදු වී නැත. මේ නිසා අධ්‍යාපන මට්මට ඉහල ප්‍රදේශ සහ පහල ප්‍රදේශ ලෙස විෂමතාවයන් නිර්මාණය වී ඇත.

ලංකාව තුල සම්පත් බෙදීයාමේ විෂමතාවයන්, භූගෝලය දුෂ්කරතාවයනුත් අනුව දිස්ත්‍රී මට්ටමින් කෝටා ක්‍රමයන් මත විශ්වවිද්‍යාල වලට දරුවන් ඇතුලත් කරනු ලබයි. නමුත් එකම දිස්ත්‍රීක්කය තුල පවතින විෂමතා පිළිබදව නොලසකයි. උදාහරණයක් ලෙස අනුරාධපුර නව නගරය සහ දුෂ්කර කැබතිගොල්ලාව පිළිබදව එකම මට්ටමෙන්  සැලකිල්ලක් දැක්වීම ගැටළුවකි. එසේම අඩු ප්‍රමාණයක් මත දුෂ්කර දිස්ත්‍රීක්ක වලින් එන ළමුන් නිසා නාගරික දිස්ත්‍රීක්කවල වැඩි ලකුණු ගත් ළමුන්ට විශ්ව විද්යාල ප්‍රවේශය අහිමි වීමද කිසිවෙකු කතා නොකරන ගැටළුවකි.

13 වන ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය නිසා ජාතික පාසල් සහ පළාත් සභා පාසල් යනුවෙන් වර්ගීකරණය නිසාද අධ්‍යාපනය තුල විශාල විශමතාවයක් ඇතිවි ගැටළු රැසක් නිර්මණය කර තිබේ. මේ පළිබදව උගත් පාඩම් සහ කොමිශම් සභා වාර්තාවේ නිර්දේශයන්ද ලබා දී තිබේ. දිවයිනේ ඇති ජාතික පාසල් 373 සදහා විශාල සම්පත් රැසක් ලැබූවද 9782 ක්වන පළාත් පාසල් සදහා අඩු සම්පත් ප්‍රමාණයක් ලැබේ(පාසල් සංඛ්‍යාලේඛන වාර්තාව 2020). ජාතික පාසලක ආසන්න වශයෙන් ළමුන් 2000 කට වඩා සිටියත් පළාත් පාසලක ළමුන් දල වශයෙන් 350 කට අඩු ප්‍රමාණයක් සිටින නිසා මෙම සම්පත් වෙන් කිරිමේ ගැටළුවකට නිළධාරින් පත්වේ. ගුණාත්මක අධ්‍යාපනයකට අදාල පහසුකම් සහ මෙවලම් ලබා දීම මෙන්ම විශය සමගාමී සහ බාහිර ක්‍රීයාකාරකම් සදහා යටිතල පහසුකම් වෙන්කිරිමේ දුෂ්කරතා නිසාද විශාල විශමතාවයක් නිර්මාණය වී තිබේ.

අපොස උසස් පෙළ සදහා තාක්ෂණ විශය ධාරාව, වෘත්තීය විශය ධාරාව ආරම්බ කොට වසර ගණනාවක් ගත වී ඇතත් අදටත් මෙය ක්‍රියාත්මක වන්නේ පාසල් අතලොස්සක පමණි.

එසේම Smart Class Room සංකල්පයද ආරම්භ වී වසර ගණනාවක් ගතවී ඇතත් අදටත් කොළඔ දිස්ත්‍රීක්කය වන හරයේ පිහිටි පාසල් කීපයක පමණක් බහුල ලෙස බාවිතා වූවත් බොහෝ පාසල් සදහා මෙය සිහිනයක් පමණි.

මෙය පමණක් නොව ලංකාවේ පාසල් වල සේවාව ලබා දෙන ගුරු සංයුතිය ලෙස සලකා බැලීමේදි පවා ඇත්තේ විශාල විශමතාවයකි. 2020 අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය නිකුත් කල සංඛ්‍යාලේඛන වාර්තාවට අනුව සමස්ත ගුරු ප්‍රමාණය 249,494 කි. එහි පුරුෂ සහ කාන්තා සංයුතිය පිළිවලින් 61,747 සහ 187,747 කි. සමස්ත ගුරු මණ්ඩලයෙන් පුහුණුව ලත් ගුරුවරුන් වන්නේ 126,321 ක් පමණයි. ඉතිරි ප්‍රමාණයෙන් 121,569 ක් උපාධිධාරීන් වේ. එසේම මෙම සමස්ථ ගුරු මණ්ඩලයෙන් නව තාක්ෂණයත් සමග මුහුවිය හැකි ප්‍රමාණය පිළිබදවද ගැටළු පවතී.

නිදහස් අධ්‍යාපන ක්‍රියාවලිය තුළ මතුව තිබෙන ගැටලුවල කේන්ද්‍රීය ප්‍රශ්නය හා මානව සම්පත් ගැටලුවයි . ඊට ප්‍රධාන හේතුව වන්නේ ආර්ථික ගැටලු වේ. පසුගිය කාලය පුරා අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයේ සිසුන් ගුරුවරුන් සහ ප්‍රගතිශීලී බලවේග වල ප්‍රධාන ඉල්ලීමක් වූයේ අධ්‍යාපනය සඳහා දළ ජාතික නිෂ්පාදිතයෙන් 6ක් වෙන් කරන ලෙසයි. ශ්‍රී ලංකාවේ අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් වැඩිම වියදම සිදුකර ඇත්තේ දෙදහස් පහළොවේ දී වන අතර එය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 2.8%කි. රජයේ මුළු වියදමෙන් 14.5% කි. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් අනෙක් රටවල් සමඟ සංසන්දනයේදී එය ඉතා අඩු අගයක් බව තහවුරු කර ඇත.

2018 වන විට අධ්‍යාපනය සඳහා රජයේ වියදම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 2.14%ක් විය. 2030 අධ්‍යාපන යෝජනාවලට වඩා මෙම අගය බෙහෙවින් අවම අගයකි. අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන් 2022දී ප්‍රතිපාදන වැඩියෙන් වෙන් කිරීමට යෝජනා වී ඇතත් මෙම තත්වය හමුවේ වෙනත් කටයුතු සඳහා පමුඛත්වය දීමට සිදුව ඇත.

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයට අනුව  උදෑසන ආහාරය ලබා නොගෙන පාසල් පැමිණෙන දරුවන් සංඛ්‍යාව ඉහළ ගොස් ඇත දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය දෙවැනි තැනට දමා ආහාර මිලට ගැනීම ද සිදු වීම මෙයට හේතු වී තිබේ පවතින මූල්‍යමය දුෂ්කරතා හේතුවෙන් මේ වන විට මෙම දරුවන්ට උදෑසන ආහාරය සැපයීමට රජය අසමත් ව සිටී.

මූල්‍ය ප්‍රතිපාදන වල ප්‍රශ්නය නිසා අධ්‍යාපන අවස්ථා පුළුල් නොවීම පමණක් නොව නිදහස් අධ්‍යාපනය වේගයෙන් හැකිලෙමින් පවතී. පාසල් වැසී යාම වර්තමානය වන විට විශාල ප්‍රශ්නයක් වී තිබේ. එසේම පාසල් නඩත්තු කටයුතු අර්බුදයට යාම නිසාවෙන් එම වියදම් කුමානුකූලව දෙමව්පියන් වෙත පැටවෙමින් තිබේ. පාසල් ළමුන් සඳහා ලබාදෙන නිල ඇඳුම් සලාක කප්පාදු කිරීමේ උපක්‍රම සකස් කර තිබේ. එමෙන්ම පෙළ පොත් මුද්‍රණය රජයෙන් නිදහස් කර පෞද්ගලික අංශය වෙත ලබාදීමෙන් තිබෙන ප්‍රතිපාදනවලට තවත් බරක් එක්වී තිබේ.

විදේශ විනිමය සංචිත හිඟය නිසා ඇතිවී තිබෙන ආර්ථික අර්බුදය හේතුවෙන් ඉන්ධන ඇතුළු අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය රැසක් ආනයනය කිරීම පෙර පරිදි සිදු නොවන බව සහ අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය පමණක් ආනයනය කිරීමට රජය ගත් තීරණය මත තවත් අතුරු ගැටලු රාශියක් නිර්මාණය වී ඇත. ලිපි ද්‍රව්‍ය මිල ඉහළ යාම මුද්‍රණ වියදම් ඉහළ යාම, පාඨමාලා ගාස්තු ඉහළ යාම, තාක්ෂණික මෙවලම් මිල ඉහළ යාම, අමතර පන්ති ගාස්තු ඉහළ යාම වැනි ගැටලු රාශියක් මතුව ඇත.

මෙවැනි දුෂ්කරතා සහ ගැටළු රැසක් පවතින ශ්‍රී ලංකීය සමාජය තුල ලොව සංවර්ධිත රාජ්‍යයන් ක්‍රියාත්මක කරන STEAM අධ්‍යාපන ක්‍රමය ලංකාව තුල ස්ථාපනය කිරිම උඩුගම් බලා පිහිණීමක් වැනිය. මෙතුලින් තවත් ශ්‍රී ලාංකික සිසු පරපුරේ විශමතාවයන් ප්‍රසාරණය වීම සිදුවෙයිද ?

ඔබේ අදහස් සදහා විවෘතයි..!

හර්ෂ නෝනිස් | දෙගම්බඩ පහුර - 2023 මාර්තු 10 







විමර්ෂන

·        China’s Education System: The Oldest in the World. (n.d.). Asia Society. Retrieved August 31, 2022, from https://asiasociety.org/china-learning-initiatives/chinas-education-system-oldesworld#:~:text=It%20may%20sound%20incredible%2C%20but

·        10 Oldest Schools in the World. (2020, January 25). Oldest.org. https://www.oldest.org/culture/schools/#:~:text=Shishi%20High%20School%20in%20Chengd

·        What does education sector mean? (n.d.). Www.definitions.net. Retrieved August 31, 2022, from https://www.definitions.net/definition/education+sector

·        CORRUPTION PERCEPTIONS INDEX 2021. (n.d.). https://images.transparencycdn.org/images/CPI2021_Report_EN-web.pdf

·        සමරකෝන්,එම්.(2018).  මූලික සමාජ විදයාව 1 කොටස. ලීඩ්ස් ග්‍රැපික පුද්ගලික සමාගම, තලවතුගොඩ

·        https://www.adaderana.lk/news/83116

·        https://www.themorning.lk/sri-lankas-economic-crisis-is-hurting-education

·        https://roar.media/sinhala/main/features/crisis-of-the-education-secto

·        http://www.cbsl.gov.lk/

·        http://repository.kln.ac.lk/

·        https://www.icta.lk/icta-assets/uploads/2022

·        අතුකොරල, ඩී. ආර්. (2005). අධ්‍යාපන මූලධර්ම ලිපි හා අධ්‍යාපන රචනා ; කේ. එස්. යු. ග්‍රැෆික්, අංක 510, රාජගිරිය පාර, රාජගිරිය.

·        අබේපාල, ආර්. (2010). අධ්‍යාපනයේ මනෝ විද්‍යාත්මක පදනම ; තරංගි ප්‍රිංටර්ස්, නාවින්න.

·       https://www.adaderana.lk/news/83116

·       https://www.themorning.lk/sri-lankas-economic-crisis-is-hurting-education

·       https://roar.media/sinhala/main/features/crisis-of-the-education-secto

·       http://www.cbsl.gov.lk/

·       http://repository.kln.ac.lk/

·       https://www.icta.lk/icta-assets/uploads/2022

 

 

 

 

Monday, September 19, 2022

බන්ධනාගාර කුස්සියේ මැරිච්ච පූසා සහ ජරා ගැහැණූ..!

වැලිකඩ කුස්සියේ රංජන්ගේ මැරිච්ච පූසා සහ
පැපිලියානේ දමිතාගේ ජරා ගෑණු..!


පසුගිය සති අන්තයේ ජයවර්ධනපුර සරසවියේ සමාජවිද්‍යාව පිළිබද ශාස්ත්‍රපති උපාධිය හදාරන අපේ කණ්ඩායම කේෂත්‍ර අධ්‍යයනයකට ගියා වැලිකඩ බන්ධනාගාරයට.

ලංකා‌වේ සම්පූර්ණ බන්ධනාගාර වල මේ වනවිට 24000 ක පමණ ප්‍රමණායක් දඩුවම් විදිමින් හෝ රදවා තබමින් තිබෙනවා. ඉන් 1236 ක් මරණීය දණ්ඩනයටද 394 ක් ජීවිතාන්තය දක්වාද සිර දඩුවම් විදිනවා.

මෙම කේෂත්‍ර අධ්‍යයන චාරිකාව තුලදි අපිට දකින්න ලැබුනු දෑ අතරින් සූවිශේෂි වු කරුණු දෙකක් මෙම සටහනේ තබන්න මට හිතුනා.

පසුගියදා සිරෙන් නිදහස් වූ රංජන් රාමනායක මහතා පැවසූවායැයි වාර්තා වූ අඩුපහසුකම් සහිත බන්ධනාගාරයේ පරිප්පු හොද්දේ සිටි පූසා කතා පුවත සම්බන්ධයෙන් එක සටහනක්. අපිට පුළුවන් කම ලැබුනා මෙහි කුස්සියේ සම්පූර්ණ නිරීක්ෂණයක යෙදෙන්න. එහිදි අපි දැක්ක දෙයක් තමයි බොහෝ ආපන ශාලාවන්ට වඩා පිරිසිදුව එම ආපන ශාලාව පවත්වාගෙන යන ආකාරය. එදින දිවා ආහාරය සදහා පරිප්පු හොද්දක් සකස් කරමින් තිබු අතර ඉතාමත් පිරිසිදුව සහ රස නහර පිරෙන පරිදි සුවදිකින්ද එය යුක්ත වුනා. ගෝවා, අළුකෙසෙල් සහ බතල සකස් කෙරෙමින් තිබූ අතර එම ඒ්වාද ඉතාමත් නැවුම් තත්වයේ තිබ්බ බව තමයි නිරික්ෂණය වුනේ. වාශ්පයෙන් තැම්බෙන විශාල බත් කල්දේරම් 6 ක් පමණ තිබූ අතර ඒවා නවීන තාක්ෂණයෙන්ම යුක්ත බවයි හැගුනේ. කිලෝ 25 සහල් පැකට් එකක් එක්වරකට එම කල්දේරමකට දමන අතර තෙවතාවක් පමණ එම සහල් සෝදන ආකාරයක් දිස්වුනේ. ආහාර ද්‍රව්‍ය සෝදන විට අප ජලය ගලා යාම සදහා වෙනම ක්‍රමයක්ද සකස් කර තිබුනා. එසේම තුනපහ වර්ග සහ අනෙක් කොටස් නිකුත් කිරිම සදහා පාලිත ගබඩාවක්ද තිබුනා. දියවැඩියා වැනි රෝගීන් සදහාද ආහාර නිකුත් කිරිමේ ක්‍රමවේදයක් එහි ක්‍රියාත්මක වුනා. මෙම අහාර සකස් කිරිම සදහා රැදැවියන් විසින්ම නිෂ්පාදනය කල යන්ත්‍රද බාවිතා වන බවට අපි නිරික්ෂණය කලා. (ඒ සම්බන්ධව වෙනම සටහනක් පසුවට තියන්නම්) මාස ගාණක් එහි රැදී සිටිමින් බොහෝ රැදවියන්ට නැති  පහසුකම් භුක්තිවිදිමින් සිටි අයෙක් මහ සමාජයට පැමිණ අරවගේ මතයක් සමාජ ගත කිරිම සුදුසු නෑ කියලයි මට හැගෙන්නේ.

ඒ වගේම මෙහි රැදැවියන්ගේ සංගීත කණ්ඩායම ගැන විශේෂයෙන් සදහන් කලයුතුම වෙනවා. 

මම හිතන්නේ මහා සමාජයේ සිටින බොහෝ සංගීත කණ්ඩායම් වලට නොදෙවෙනි ශිල්පීන් පිරිසක් එම කණ්ඩායමේ සිටිනවා. ජීවන ගමනේ එක් අවස්ථාවක ගත් ක්ෂිණික තීන්දුවකට දඩුවම් විදින ඔවුන් තම ජීවිතය විදින්නේ දැන් මෙවැනි කටයුතු වලින්. මම හිතන්නේ අපේ කණ්ඩායමේ 75 කට ආසන්න පිරිසක් ඔවුන් විසින් ඉහලින්ම සතුටු කලා. එදින ගායනා ඉදිරිපත් කල සියළු දෙනා ඉතාමත් ඉහලින්ම එම ඉදිරිපත් කිරිම් කලා.  මොවුන් ගෙන් සමන්විත විශාල ප්‍රසංගයක් පසුගිය වසරේ දෙසැම්බර් මස භණ්ඩාරනායක සම්මන්ත්‍රණ ශාලාවේ පවත්වා එය ස්වාධීන රූපවාහිනියෙන් ප්‍රදර්ෂනය කර තියෙනවා.

බන්ධනාගාර කොමසාරිස් (පරිපාලන) චන්දන එකනායක මැතිතුමා මේ රැදවියන් වෙනුවෙන් විශාල කාර්‍යයක් සිදු කරන බව සදහන් කල යුතුම වෙනවා. පෙර කී සංගීත සංදර්ශනයට අපේ ගමට යාබද පැපිලියාන ගමේ දමිතා අබේරත්න මැතිනිය තවත් ශිල්පීන් සමග මෙම රැදවියන් පුහුණු කිරිම්ද කර තිබේ. මෙම ප්‍රසංගයේදි චන්දන ඒකනායක මහතා සමග ප්‍රධාන වේදිකාවේ සතුටින් රංගනයක් පවා දක්වනවා වීඩියෝව තුල තියෙනවා. (එය ස්වාධීන රූපවාහිනයේ විකාශණය කර ඇත)

https://www.youtube.com/watch?v=N4PHQtfUe0g



නමුත් ඒලෙස බන්ධනාගරය සමග සහයෝගයෙන් කටයුතු කල පසුබිමක පසුගිය වසරේ දෙසැම්බර් මාසයේ බන්ධනාගාරයේ සිටි කාන්තාවෝ අර ගලෙන් පස්සේ ජරා ගෑණු වුනේ කොහොමද? 

බන්ධනාගාරගතව ඉදලා උපාධියක් ගත් උප පොලිස් පරීක්ෂක ලක්මිණ ඉන්දික බමුණුසිංහ සහෝදරයා මේ වන විට පශ්චාත්  උපාධියත් කරලා මේ වන විට ආචාර්‍ය උපාධියේ අවසන් අවස්ථාවේ සිටිනවා. අවසාන වශයෙන් ඔහු කි වචන කිපයක් උපුටා දක්වන්න කැමතියි ...

මෙකේ ඇතුලේ අපිත් එක්ක ඉදලා ආශ්‍රය කරලා මේක ගැන එළියට ගිහින් මයික් ඉස්සරහා බොරු කියන චරිත ගැන එළියේ ඉන්න අය රැවටුනාට ඇතුලේ ඉන්න අය රැවටෙන්නේ නෑ... 



Saturday, April 30, 2022

ආශාවන් පසු පස දුවන ප්‍රාග්ධන සමාජයක් සහ සදාකාලික දුක්ඛිත කම්කරුවෙක් නිර්මාණය කල මාටින් ලූතර්...!


ඓතිහාසික තත්වය

එළබෙන ශතවර්ෂ කිහිපය තුල ලොව නිෂ්පාදන විප්ලවයක් ඇති වන බවත් එය මානව ශිෂ්ඨාචාරය විශාල ලෙස වෙනස් කම් රැසකට මුල් වන බවත් ක්‍රිව 1400 දි පමණ විසු ආර්ථික විශේෂඥයින් විසින් අනාවැකි පලකර තිබුනි.

කුරුස යුද්ධ යන්නෙහි පුළුල්ම අර්ථදැක්වීම වන්නේ මුලීක වශයෙන් 11 වන සහ 15 වන සියවස් අතර සිදුවූ හා ලතින් සභාව විසින් මෙහෙයවූ ආගමික යුද්ධ මාලාවක් යන්න දැක්විය හැකිය. කුරුස යුද්ධ යනු ජෙරුසලෙම තුල හා එය අවට ශුද්ධවූ ස්ථාන වෙත ක්‍රිස්තියානිවරුන්ට සම්ප්‍රවේශය ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කෙරුමෙහි ප්‍රකාශිත අරමුණ සහිතව, දෙවන අර්බන් පාප් වහන්සේ සහ කතෝලික සභාව විසින් පිරිනැමුණු ආශිංසනය ලත්, ආගමික කාර්ය සාධක යුද්ධ මාලාවකි. යුදෙව්, ක්‍රිස්තියානි සහ මුස්ලිම් යන්නාවූ ආබ්‍රහමික ලබ්ධීන් තුනම සඳහා ජෙරුසලෙම ශුද්ධවූ නගරයක් වූ අතර දැනුදු එසේ වෙයි.

(John L. Esposito. "italics" Oxford University Press Inc, 2011"italics" )

සෙල්ජුක් තුර්කිවරුන් විසින් 1071 දී බයිසැන්ටයින් යුද්ධ හමුදාව තීරණාත්මක ලෙසින් පරාජය කිරීමත් හා සමගම කුරුස යුද්ධ ඇතිවීමේ සිද්ධි මාලාව ඇරඹිණි. සමස්ත සුළු ආසියාව අභිඝාතයකට ලක්වේ යැයි, බයිසැන්ටයින් අධිරාජ්‍යයාවූ පළමුවන අලෙක්සිස් බියට පත් විය .

කුරුස යුද්ධ යනු ක‍්‍රිස්තියානි යුරෝපයේ අභ්‍යන්තරික හා පිටස්තර තර්ජන වලට එරෙහිව පැන නැගි ආගමික ස්වරූපයක් ගත් යුද ගැටුම් සංකීර්ණයකි. කුරුස යුද්ධ මුස්ලිම් ජාතිකයනට, පැරණි ආගම් ඇදහූ ස්ලොවික් ජාතිකයනට, රුසියානු හා ග‍්‍රීක ඕතඩොක්ස් කිතුනුවන්ට, මොංගොලීය ජාතිකයන්ට හා පාප් වහන්සේලාගේ දේශපාලනික සතුරන්ට එරෙහිව සිදු කරන ලදී. කුරුස යුධ භටයෝ දිවුරීමක් සිදු කළ අතර ඔවුනගේ පෙර පව් ක්ෂමා කරනු ලැබුණි.කුරුස යුද්ධ මූලිකව ඇරඹියේ යෙරුසලම සහ ශුද්ධ වූ දේශය මුස්ලිම් පාලනයෙන් මුදාගැනීමට වන අතර මුලින්ම එය පෙරදිග ඕතඩොක්ස් බයිසැන්තින් අධිරාජ්‍යයේ ඉල්ලීමකට අනුව මුස්ලිම් සෙල්ජුක් තුර්කිවරු ඇනටෝලියාවට ගමන් කිරීම වැලැක්වීමට සිදුකරන ලදී. එසේම මෙය සමකාලීනව හා ඉන්පසු 16 වන සියවස දක්වා ලැවෙන්ට් ප‍්‍රදේශයෙන් පිටත ප‍්‍රදේශවල සිදුකෙරුනු යුද ව්‍යාපාරය සඳහාද යෙදේ. එම යුද්ධ බොහෝ විට සිදුකරනු ලැබුයේ පැරණි ආගම් අදහන්නන්ට, මිත්‍යා දෘෂ්ටිකයනට සහ ආගමික ආර්ථික හා දේශපාලනික හේතූන් මිශ‍්‍රණයක් මත නෙරපාහරිනු ලැබූ මිනිසුන් ට එරෙහිවය. ක‍්‍රිස්තියානි සහ මුස්ලිම් බල කඳවුරු අතර තරගය ඇතැම් ආගමික කල්ලි වලට තම සතුරාට එරෙහි බල කඳවුරු හා එක්වීමට මග පෑදීය. පස්වන කුරුස යුද්ධයේ දී ක‍්‍රිස්තියානු බල කඳවුර රම් හි සුල්තාන්වරයා සමග එක්වීම එයට උදාහරණයකි.

කුරුස යුද්ධ සුවිශාල දේශපාලනික ආර්ථික හා සමාජයීය බලපෑමක් ඇතිකල අතර ඇතැම් බලපෑම් වර්තමානය දක්වාම බල පැවැත්වීය. ක‍්‍රිස්තියානි රාජධානි වල අභ්‍යන්තර ආරවුල් සහ දේශපාලනික බලපෑම් ඇතැම් කුරුස යුද්ධ ඒවායේ මුල් අරමුණින් බැහැර කරවීමට සමත් විය. ක‍්‍රිස්තියානි කොන්ස්තන්තිනෝපලය අල්ලා ගෙන බයිසැන්තින් අධිරාජ්‍යය වෙනීසිය සහ කුරුස යුධකරුවෝ අතර බෙදාගැනීමෙන් කෙලවර වූ හතරවැනි කුරුස යුද්ධය එබන්දකි. පාප් තුමාගේ නිල ආශිර්වාදය නොමැතිව ආරම්භවූ පළමු කුරුස යුද්ධය හයවැනි කුරුස යුද්ධය වූ අතර එමගින් පාප් වහන්සේ හැර වෙනත් නායකයන්ට ද කුරුස යුද්ධ ආරම්භ කළ හැකි බව තහවුරු විය. 

ඉතිහාසය තුල කුරුස ප්‍රධාන කුරුස යුද්ධ 9 ක් සහ සෙසු වශයෙන්, උතුරු කුරුස යුද්ධ, ටියුටොනික් සංවිධානයේ කුරුස යුද්ධය,ස්වීඩන, වෙන්ඩ්යානු, ස්ටෙඩින්ජර්, අරගොනීස්, ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියානු, නොර්විච්, මාහ්ඩියානු, බෝල්කන්, ටාටර්වරුන්ට එරෙහි, හුසිට් වශයෙන් කුරුස යුද්ධ ගණනාවක් කාර්මික පුනරුදයකට ‌ෙඒතිහාසික වශයෙන් තත්වය නිර්මාණය කරන ලදි.

කුරුස යුද්ධයට අමතරව කාර්මික පුනරුදයක් සදහා අවශ්‍ය පරිසරය නිර්මාණය කිරිම සදහා ‌ෙඒතිහාසික වශයෙන් බලපෑ තවත් කරුණක් වශයෙන් ප්‍රොතෙස්තන්ත්‍රවාදය දැක්විය හැකිය. ප්‍රොතෙස්තන්ත වාදය යනු දෙවන විශාලතම වර්ගයෙහි ක්‍රිස්තියානි ආගම වන අතර සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල ලොවපුරා මිලියන 900 ඉක්මවන බැතිමතුන් සංඛ්‍යාවක් හෝ සියළු ක්‍රිස්තියානුවන් අතුරින් 40% පමණ එයට අයත් වෙයි.

ප්‍රොතෙස්තන්ත වාදය , ක්‍රිස්තියානු විශ්වාස රැසක් වටා ගෙතුනකි. Reformation ක්‍රිටාවට නංවන එකකි. ප්‍රොතෙස්තන්ත ධර්මය රෝමනු කතෝලික ධර්මය හා සසදන විට පාප් පදවිය බලය හා ධර්මය ප්‍රතික්ෂේප කරයි. මෙය යුරෝප මහ්දවීපයේ සංස්කෘතික අනුව කිතු දහම අනුකූල ධර්මයක් ලෙස හදුන්වයි. ශූද්ධ ලියවිලි මගින් සත්‍ය ප්‍රකාශ කිරීමත්, ගැලවීම දිනාගත හැක්කේ දෙවනියන් වහන්සේගේ දේව වරිමින් බවත් පිළගත්තේය. ප්‍රොතෙත්නත්වාදයේ ප්‍රධානතම පිළිවෙත් සාරාංශය වී ඇත්තේ Five Soals වලය.

"ප්‍රොතෙස්තන්ත" යන වචන පැවත එන්නේ ලතින් "ප්‍රොතෙස්තාෂියෝ' (අර්ථය - නීත්‍යානුකූල ප්‍රකාශය 1599 දි විරැද්ධත්වය පළ කිරිමේ ලිපිය සම්බන්ධව) වන්නෙකි. ඒ කාලය සිටම, ප්‍රොතෙස්තන්තවාදය විවිධ ආකාරයෙන් භාවිතා වී ඇත. බොහෝ විට, පාප් පදවිය බලය පෙර දැරි නොකොට ගත් බටහිර ලෝකයේ ක්‍රිස්තු ධර්මයට පටහැකිය.

ප්‍රොතෙන්තන්වාදයට අනුගාමීව හෝ නොඅනුගාමීව බිහිවුණු විශ්වාස හා පල්ලි තිබුණ කාලයේදි පොතෙත්න්තුමා රොමාණු කතෝලික ධර්මය හා නැගෙනහරි යුරෝපිය - මැදපෙරදිග සම්ප්‍රදාය හා සැසැදීම සදහා භාවිතා විය. නිරවද්‍ය භාවිතයකි. Reformation දිගු කාලෙකට පෙර පැවතෙන්නේ බොහෝ රෝමානු කතෝලික නොවන නැගෙනහිර යුරෝපිය හා මැදපෙරදිග සම්ප්‍රදාය නොවන කණ්ඩායම් වලින් බව කියැවේ. එංගලන්තයේ සභාවන් reformation ප්‍රතිපත්ති/ මුල ධර්ම වලට වඩා වෙනස්ය. Mormons හා ජෙහෝවාගේ සාක්ෂිකරැවන් වැනි අනෙකුත් කණ්ඩායම්, ක්‍රිස්තුධර්ම ප්‍රොතෙස්තන්තවාදයට වඩා වෙනස් බව පිළි නොගනී. 

14 වන සියවසේ වූ ජොන් වයික්ලිෆ්, ඉංග්‍රිසි සංශෝධනය ආගමික සංශෝධනයේ පහන් තරුව වශයෙන්ද, 15 වන සියවසෙහි වූ ජෑන් හස්, (චෙක් සංශෝධක/ විමතික, මිත්‍යාදෘෂ්ටිකභාවය නිසා රෝමානු කතෝලික දේවස්ථානය ඔහුව පුළුස්සා මරණ ලදි) ද 16 වන සියවස තුල සිට ජැකොබද් ආර්සිනියස්, ලන්දේසි දේවධර්මධරයෙක්, ආර්මිනියැසියම් නම් චින්තනයේ පාසැලේ ආදිකර්තෘ ද, හයින්ච් බුලිංජර් (ද්විංග්ලියේ අනුප්‍රාප්තිකයා, ප්‍රධාන සංශෝධකයා දේවධර්මධරයෙකි) ද, ජෝන් කැල්වින් (ප්‍රංශ දේවධර්මධරයෙකි. සිවිස්ටලන්තයේ ජිනිවා හි සංශෝධනයක් ලෙස වාසය කර ඇත. ගැල්විනිසම් නම් දේවධර්මශාස්ත්‍ර පාසල ආදී කතෘ) ද, කුල්වියටිස් (කොන්ග්ස්බර්ග් ඇල්බටිනා   

විශ්වවිද්‍යාල‍යේ මහාචාර්යවරයෙකි. ලිතුවේනියානු දේවස්ථාන‍යේ සංශෝධකයකි.) ද, ජෝන් නොක්ස් (ස්කොට්ලන්තයට අයත් කැලවිනිස්ථ සංශෝධකයෙකි.) ද, මාර්ටින් ලුතර් (ජර්සනි ජාතික ආගමික සංශෝධයෙකි. දේවදර්ධයෙකිල ලුතරන් දේවස්ථානයේ සහ ලුතරන්වාදයේ ආදි කර්තෘ) ද, ෆිල්ප් මෙලාන්ච්කන් (මුල් කාලින ලුතරන් නායකයෙකි) ද, මෙන්නෝ සිමෝන්ස් (මෙනොනිස්ට් වාදයේ ආදී කර්තෘ) ද හුල් ඩිරිච් සිවින්ගිලි (සිවිස් සංශෝධන සම්ප්‍රදායේ ආදිකතෘ) ද, ජෝන් ස්මිත් (බැප්ටිස්ට් නිකායේ ආදී කර්තෘ) ද, ඩේවිඩ් කූර්ටිනි (1542-1621 සංශෝධනයේ ආදි කර්තෘ) යන සියල්ලෝම පාප් වහන්සේ තනතුර වටා කේන්ද්‍රකර ගෙන තිබු බලයට විරුද්ධව සමාජ අරගල කරමින් ඇදහිල්ලෙන් ගැලවීම නැමැති මතවාදය සාක්ෂාත් කර ජනතාවට නිදහසේ තම කටයුතු කරගැනිම සදහා අවශ්‍ය පසුබිම නිර්මාණය කරන ලදි.

1774 දී ප්‍රංශය යුරෝපයේ ජනගහණයෙන් වඩාත් ම අධික වූ (මිලියන 25 ක්) සහ වඩාත්ම සමෘද්ධිමත් වූ රට වූයේය. පැරිසිය යුරෝපයේ විශාලතම නගරය විය. එහි ජනගහණය 650,000 කි. මුළු ප්‍රංශයේ ජනතාව පංති 3 කට අයත් වූහ. පූජක පක්ෂය 130,000 ක් පමණ සහ රදළයන් 400,000 ක් පමණ වෙද්දී තෙවැනි තලයේ නොහොත් (Tier État) වූ පිරිසක් ආර්ථික අතින් නැඟ ආවත් ඊට සරිලන දේශපාලන බලයෙන් හා සමාජයීය වැදගත්කමෙන් යුතු වූයේ නැත.(Will & Ariel Durant, The Story of Civilization, Simon and Schuster, New York, 1967)

1756 සිට 1763 දක්වා පැවති අධිරාජ්‍යවාදීන්ගේ යුද්ධ වලින් යුරෝපීයයන් බංකොළොත් වී සිටියහ. බ්‍රිතාන්‍යය අධිරාජ්‍යාගේ භාණ්ඩාගාරයේ මුදල් එක පැත්තකින් හිස් වෙද්දී ප්‍රංශ භාණ්ඩාගාරයේ මුදල් එහි රජ හා ප්‍රභූන් අතින් ද, ඇමෙරිකාවේ යුද ආධාර වලට ද වැය වී හිස් වෙන්නට පටන් ගති.

ඒ වියදම් කළ ප්‍රංශ රදළයන් අතරින් නැඟී ආ විනිශ්චය පදවි හා මන්ත්‍රණ සභා තනතුරු මුදල් ගෙවා ලබාගත් අය රදළ වස්ත්‍ර හැඳි (noblesse de robe) නමින් හැඳින්වුනු පවුල් හාරදහසක් පමණ විය. රජු සහ රජුට පාක්ෂික අමාත්‍යවරු හිස්වන භාණ්ඩාගාරය පුරවන්නට රදළයන්ට අධිකරණ සහ පරිපාලන තනතුරු මුදල් වලට විකිණුවේය. ඒ නිසා රටේ අල්ලස් හා දූෂණ ගහණ විය.

රටේ සදාචාර වර්ධනයට පල්ලි වල සහාය නිතරම අපේක්ෂා කළ ඔටුනු පැළඳි ලෝකය පල්ලිය නඩත්තු කළේ ජනතාවගේ බදු වලිනි. එහෙත් පල්ලියේ ඉහළ තනතුරු හා ආර්ථික වාසි රදළයන්ටත්, පල්ලි නඩත්තු කරන බදු ගෙවීම ගම්බදවැසියන්ටත් පැවරෙද්දී සහ කතෝලික පල්ලියේ බැහීමත්, පොතෙස්ත්‍රන්ත්‍ර පල්ලියේ නැඟීමත් අතර ගැටුම් ඇති වෙද්දී, ප්‍රංශයේ හියුගනොට් (Huguenot) නම් ආගමික භක්තියන් 200,000 ක් රට අත්හැර ගිහින් තිබුණි. ඒ ප්‍රංශය හැරදමා ගිය මුල් සංක්‍රමණික රැල්ලකි. ජාතික පල්ලිය කුමක් දැයි වික්ශිප්තයෙන් විසූ ප්‍රංශ ජනතාව පල්ලි අත්හැර මිථ්‍යා විශ්වාස වන්දනාවන්ට නැවත බැස්හ.

16 වැනි ලුවී රජු තමන්ටත් සිය රටවැසියන්ටත් හිමිතැන කුමක්දැයි විමසුවෙකි. වැඩවසම් මිනිසුන් අතර අසමාන වූ ලැබීම් ගැන පහදන්නට ජනතාවගේ අධ්‍යාපනය බාර වූයේ පල්ලියටයි. යහපත් අස්වැන්න වෙනුවෙන් දෙවියන්ගේ ආශීර්වාදය ඉල්ලන්නටත් බාරවූයේ පල්ලියටයි. 16 වැනි ලුවී එය තමන් ඇදහූ කතෝලික පල්ලියට සීමා නොකර පොතෙස්ත්‍රන්ත හා යුදෙව් ආගම් වලටත් අවසර දුන්නේ ය. ජනතාව විසින් තෝරාපත් කරගන්නා ප්‍රාදේශීය සභාවන් පිහිටුවා රජයත් ජනතාවත් අතර ගැටළු විසඳන්නට උත්සාහයක් ගත්තේ ය. තමන් යටතේ වූ වහලුන් නිදහස් කළේය. එහෙත් රදළයන්ට හා පූජ්‍ය පක්ෂයට වහල් සේවකයන් තබාගන්නට හැකි අයිතිය අහිමි නොකළේය. සාක්කිකරුවන්ට හා අපරාධකරුවන්ට වදහිංසා කිරීම තහනම් කළේය. දුප්පතුන්ට 3% පොලියට ණය ලබා ගැනීමේ ස්ථාන පටන් ගත්තේ ය.



ක්රිස්තියානි ඉතිහාසයේ විශිෂ්ටතම දේවධර්මාචාර්යවරයෙකු වන මාටින් ලූතර් රෙපරමාදු ප්රතිසංස්කරණය ආරම්භ කිරීම සඳහා වගකීම දරයි. 16 ශතවර්ෂයේ සිටි කිතුනුවන්ට සත්යය සහ ආගමික නිදහස පිළිබඳ පුරෝගාමි ආරක්ෂකයෙකු ලෙස හුවා දැක්වේ.  1505 දී මාර්ටින් නීතිය හැදෑරීමට පටන් ගත්තේය. එම වසරේදි භයානක කුණාටුවකින්  මාර්ටින්ගේ අනාගතය වෙනස් කළ අකුණු සැර වැදීමකින් තම ජීවිතය වෙනුවෙන් බියට පත් වූ මාටින් දෙවියන් වහන්සේට බාරයක් දැක්වීය. ඔහු දිවි ගලවා ගත්තේ නම් ඔහු භික්ෂුවක් ලෙස ජීවත් වීමට පොරොන්දු විය.  රෝමයේ කතෝලික පූජකවරුන් අතර ඔහු දැක ඇති දුරාචාරය හා දූෂණයෙන් ඔහු කලකිරී සිටියේය. 1514 දී ලූතර් තම දේවවේදය පිළිබඳ ආචාර්ය උපාධිය ලබා ගැනීම සඳහා විතෙන්බර්ග් වෙතට යොමු විය.විතෙන්බර්ග් විශ්ව විද්යාලයේ බයිබලීය දේවධර්මය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකු ලෙස උගන්වන විට

දෙවියන් වහන්සේ හා මනුෂ්යයා අතර එකම මැදිහත්කරු ලෙස ක්රිස්තුස්වහන්සේගේ කාර්යභාරය ගැන උද්යෝගිමත් ලෙස කතා කළේය. සතුට ඇත්තේ මරණින් පසු නොව මේ ජීවිතය තුල මහන්සි වී වැඩ කොට ධනය උපදවා ගැනීමෙන් බව ඔහුගේ ඉගන්වීම් තුල විය.

ඒ් අනුව එවකට කතෝලික පල්ලියේ ආධිපත්‍යය සදහා විශාල බලපෑමක් මාටින් ලූතර්ගෙන් සිදුවිය. ලූතර්ගේ පල්ලි විවේචනය පාප් පදවියට තර්ජනයක් ලෙස සලකනු ලැබූ අතර 1521 ජනවාරි මාසයේදී ලූතර්ව පාප්වරයා විසින් නිල වශයෙන් බැහැර කරනු ලැබීය.

එතෙක් කතෝලික පල්ලිය හෝ රජු  හෝ විසින් පාලනය කල ආර්ථික කටයුතු ක්‍රම ක්‍රමයෙන් සමාන්‍ය මහජනයා වෙත ලැබුනු අතර ඒතෙක් පාලිත ක්‍රමවේදයක් යටතේ ප්‍රසාරණය වූ ආර්ථික උපක්‍රම පාලනයකින් තොරව රිසි පරිදි වර්ධනය විය.  ගැලවීම උදෙසා පැවති ඇදහීම වෙනුවට ඇදහිල්ලෙන් ගැලවිම නැමැති මතවාදය සංකල්පය සමාජය තුල කිදා බැස යාම නිසා අගාමික ආයතනය වෙත නැඔුරු වීම මන්දගාමී වීමෙන් යහපැවැත්ම සදාචාරය වැනි සාමාජීය ගුණවත්කම් හි පරිහානිය ආරම්භය සටහන් විය. සමාජ සංස්ථාවන්හි අත්‍යවශ්‍යම සංස්ථාවක් වන සහ අනෙක් සිව් සංස්ථා කේන්ද්‍රවන පවුල නැමැති සංස්ථාව අභියෝගයන් සහ වෙනස්කම් සදහා බදුන් විය. ආශාවන් අරමුණු වල පාලනය ගිලිහි යාම නිසා වැඩි වැඩියෙන් නිෂ්පාදන වෙළද අරමුණු උදෙසා නිර්මාණය විය. මේ සදහා ස්වභාවික සම්පත් බහුල වශයෙන් බාවිතා වීම් නිසා ස්වභාවික පරිසරයන් වල පැවැත්මට අහිතකර ලෙස බලපෑම් සිදුවීම ආරම්භ විය. 

18 සහ 19 වැනි ශත වර්ෂවලදී එංගලන්තයේ කාර්මික ක්‍ෂ්ත්‍රයේ වෙනස්වීම් රාශියක් ඇතිවිය. අන් රටවලට පෙර එංගලන්තයේ ‍මෙවැන්නක් ඇතිවීමට, දියුනුවට බාධාවක්ව පැවති වැඩවසම් ක්‍රමය බිඳවැටීමත් සමග නිෂ්පාදන සාධක සංචලනයත් ස්වයංපෝෂිත බව අතුරුදහන්වීම කාර්මික භාණ්ඩ අලෙවියට හිතකර වීමත් බලපෑහ. 

මේ අනුව මුලින්ම ප්‍රවේණිදාස විමුක්තිය උදාවීම බ්‍රිතාන්‍යයේ සිදුවීමත් සමග ශ්‍රමය නිදහස් වීමත්,ඒකාධිකාර ලිහිල් වීමත් තරඟය වර්ධනය වීමත්, ‍ශ්‍රේණි ක්‍රමය බිඳවැටීමත් සිදුවිය. එමගින් කාර්මික වර්ධනය ඉක්මන්විය. මෙකල බ්‍රිතාන්‍යයේ දේශපාලන ස්ථාවරත්වය ද කාර්මික දියුණුවට වාසිදායක විය. අන් රටවලට වඩා බ්‍රිතාන්‍යය රජය කර්මාන්ත කරුවන්ට සහයෝගී වැඩපිළිවලක් අනුගමනය කිරීමත්, නිර්බාධවාදී ප්‍රතිපත්තියත්, ස්වාභාවික සම්පත් සම්බන්ධයෙන් පැවති වාසිදායක තත්ත්වයත්, යටත් විජිතවලින් අඩුමිලට අමුද්‍රව්‍ය සපයාගත හැකි වීමත්, දියුණු ප්‍රවාහන පහසුකම් ද පුද්ගල ආකල්ප අතින් ප්‍රගතිශීලී ලක්ෂණ පෙන්නුම් කිරීමත්, කතෝලික පල්ලියෙන් මිදී කටයුතු කිරීම නිසා ලාභ ඉපයීම අන් රටවල් මෙන් පාපකාරී ක්‍රියාවක් ලෙස නොසැලකීම නිසා ලැබුණ පිටු බලයත් කාර්මික විප්ලවය ඇතිවීමට හේතු සාධක විය.

මෙහිදි පහත සදහන් කාර්මික පුනරුදයන් නිසා ඒ ආශ්‍රිත සමාජයන් විශාල ලෙස පෙරළි රැසකට බාජනය විය. 

1820-1960 දක්වා - උතුරු සහ බටහිර යුරෝපය

1820-1940 දක්වා - එක්සත් ජනපදය

1870-1970 දක්වා - ජපානය

1950-2000 දක්වා - ඒෂියන් ටයිගර් රටවල්

1968-1998 දක්වා - චීනය

ගෘහස්ථ පරිසරයක නිෂ්පාදනය වූ දෑ කර්මාන්ත වටපිටාවකට මාරුවෙද්දි සේවකයන්ට තිබූ නිදහස සම්පූර්ණයෙන් නැතිවු අතු අවශ්‍යතාවය අනුව ගෘහස්ථ පරිස‍රයෙන් ඈත්ව ‍දිගු කාල පරිච්ඡේද කර්මාන්තවල ගත කරන්නට සිදුවිය. මේ නිසා ගෘහස්ථ කර්මාන්තයේදි සමබරව ගෙන ගිය ගොවිපල කටයුතු ඒ සමගම අභාවයට ගියේය. රැකියාවල ඒකාකාරී බවක් ඇතිවී 1816 දී පමණ බොහෝ පිරීස් රැකියා අතහැර ගිය අතර දක්ෂතා සහිත කම්කරුවන්ගේ කාලය යාන්ත්‍රීක වූ නිසා ඔවුන්ගේ හැකියාවන් යටපත් වනවා යැයි සමහරු අදහස් කලහ. ඔවුන් සහ නුපුහුණු අයට ලැබෙන සමාන වැටුප් ගැන කලකරී සමහරු පේෂ කර්ම බලවේග කඩා සුණු විසිනු කර දැමීය.එකල රජය පිළිවෙත වූ Laissez-faire නිසා රජය ව්‍යාපාරික කටයුතු සදහා කිසිම බලපෑමක් නොකල නිසා කර්මාන්ත කරුවන් තමන්ගේ ආයතනික රදා පැවැත්ම වෙනුවෙන් රිසි සේ කටයුතු කරන්නට වූහ.


ඒ අනුව ‍වයස් සීමා නැතිව අඩු වයස් සීමාවල සිටින ළමුන් පවා පතල් කර්මාන්තයේ සිට සියළු කර්මාන්ත සදහා සේවයට බදවා ගත් අතර බොහෝ අවස්ථා වල කම්කරුවන්ට පැය 12-14 දක්වා එක දිගට සේවය කරන්න සිදුවිය.  මෙහිදී කම්කරුවනට නිවාඩු නොමැතිකම, අඩු පඩි,අනතුරු, කාන්තා සහ ළමා කම්කරුවන් සහ නිවාස ප්‍රෂ්න වැනි ගැටළු රාශියක් උද්ගත වෙමින් අර්බූද ගණනාවක් නිර්මාණය විය.






ඒ නිසා සේවකයෝ ප්‍රථම වතාවට වෘත්තීය සමිති පිහිටුවා තම අයිතීන් දිනා ගැනීමට කටයුතු කලහ. ආරම්භයේදි මෙම වෘත්තීය සමිති, මිත්‍රත්ව සමිති මට්ටමෙන් පටන් ගත් අතර පසුව ඒවා අයිතීන් වෙනුවෙන් සටන් කර අරගල කොට අයිතිවාසීතම් දිනා ගැනීම සදහා වෘත්තීය සමිති මට්ටමට පත්විය. 1886 මැයි 1 වැනිදා ඇමරිකාවේ චිකාගෝ නුවරට එක්රැස් වී සිය හාම්පුතුන්ගෙන් දිනක සේවා මුරය පැය 8ක් දක්වා කෙටි කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. පසුව එය වැඩ වර්ජනයක් දක්වා ම පරිවර්තනය වූ අතර කම්කරුවන් පිරිසක් ආරම්භ කළ වැඩවර්ජනය පිළිබඳව ආරංචිය පැතිරයාමත් සමග තවත් දහස් ගණනින් කම්කරුවන් එම භූමිය වෙත පැමිණෙන්න විය. 




එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් මැයි 3 වැනිදා වන විට 65, 000ක පමණ කම්කරුවන් පිරිසක් චිකාගෝ නුවරට ඒකරාශී වී විවිධ සටන් පාඨ කියමින් තම ඉල්ලීම දිනාගැනීම වෙනුවෙන් අරගලයේ යෙදුණාහ. කම්කරුවන්ගේ නැගිටීම හාම්පුතුන් දුටුවේ ඔවුන්ට එල්ල වුණු අභියෝගයක් ලෙසයි. එනිසා ඔවුන් පොලිසිය යොදවා විරෝධතාවයේ යෙදුණු කම්කරුවන්ට නින්දිත අයුරින් පහරදුන්නේය.



පොලිසිය සහ කම්කරුවන් අතර දරුණු ලෙස සටන් ඇවිලී ගිය අතර ආයුධ සන්නද්ධව පැමිණි පොලිස් භට පිරිස් නිරායුධ කම්කරුවන්ට පහර පිට පහර එල්ල කලේය. අරගලයේ යෙදුණු කම්කරු පිරිසත් නොසැලෙමින් පොලිස් භටයන්ට ප්‍රතිප්‍රහාර එල්ල කල නමුත් තත්ත්වය පාලනය කිරීමට අපහසු වීමත් සමග පොලිස් භටයන් කම්කරු පිරිසට වෙඩි තබන්නට පටන් ගත්තහ. එයින් ඇතැමුන් මරණයට පත්වෙද්දී තවත් පිරිසක් තුවාල ලැබුහ. එලෙස අරගලය මර්ධනයෙන් අවසන් කිරීමට පොලිසිය උත්සාහ කරද්දී කම්කරුවන්ගේ ජීවිත ආරක්ෂා කරගැනීමට අවශ්‍ය වනි. එනිසා අකමැත්තෙන් වුව ද එම අරගලය තාවකාලිකව නැවැත්වීමට සිදුවිය. 

පොලිසිය, ඇල්බට් පාසන්ස්, ජෝර්ජ් එන්ගල්, ලුවී ලින්ග්, මයිකල් ෂ්වොබ්, ඔගස්ටස් ස්පයිස්, ඔස්කා නිබේ, සැමුවෙල් ෆීල්ඩන්, ඇඩොල්ෆ් ෆිෂර් යන කම්කරු නායකයන් අටදෙනා අත්අඩංගුවට ගෙන ඔවුන්ට එරෙහිව නඩු පවරනු ලැබු අතර  එම නඩු විභාගය අවසානයේ දී ඔස්කා නිබේට වසර 15ක සිර දඬුවමක් ලැබෙද්දී ෆිල්ඩන්ට සහ ෂ්වොබ්ට ජීවිතාන්තය දක්වා සිර දඬුවම් ලැබුණි. ඉතිරි පස්දෙනා එල්ලා මැරීමට තීන්දු විය. 

1887 නොවැම්බර් 11 වැනි දින කම්කරු නායකයන් පස්දෙනා එල්ලා මැරීමට නියමිතව තිබුණත් ඉන් එක් අයෙකු ඊට පෙර සියදිවි හානිකර ගතතේය. ඉතිරි හතරදෙනා නියමිතව තිබුණු පරිදි එල්ලා මරා දැමීය.

1889 වසරේ මැයි 1 වැනිදා ෆ්‍රෙඩ්‍රික් එංගල්ස්ගේ නායකත්වයෙන් යුතුව ජාත්‍යන්තර කම්කරු සංවිධානය ප්‍රංශයේ පැරිස් නුවර දී රැස්වුණා. ඊට වසර 3කට පෙර ඇමරිකාවේ චිකාගෝ නුවර දී පැය 8ක වැඩ මුරයක් ඉල්ලා කම්කරුවන් රුධිරයෙන් කළ පරිත්‍යාගය සදාකල් සැමරිය යුතු බව එහි දී යෝජනා වුණා. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් සෑම වසරකම මැයි 1 වැනිදා ජාත්‍යන්තර කම්කරු දිනය සැමරීමට එම සමුළුවේ දී තීරණය වුණා. එදා සිට ලෝකයේ ඇතැම් රටවල් සෑම වසරකම මැයි 1 වැනිදාට ලෝක කම්කරු දිනය සැමරීම ආරම්භ කළා.



1893 ජූනි 26 වැනිදා චිකාහෝ පිහිටි ඉලිනොඒ ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාරයවරයා ලෙස කටයුතු කළ ජෝන් පීටර් ඇල්ට්ගෙල්ඩ් තීන්දු කළේ එම කම්කරු නායකයන් 8 දෙනා නිවැරදිකරුවන් බව යි. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්  සිරගතව සිටි සෙසු කම්කරු නායකයන් තිදෙනාට නිදහස ලැබුණි. 

වර්තමානයේ මෙම කම්කරු වෘත්තීය සමිති වැඩිදියුණු වෙමින් දේශපාලනයට මැදිහත් කරන තත්වයකට පත්වු අතර කම්කරු සමිති දේශපාලන අතකොලු බවට පත්වී ඇත. 

නිදහසේ පරිසරය සමග එකාබද්ධව අල්පේච්ඡතාවයෙන් ජීවත් වූ ජනතාවක් ප්‍රාග්ධනය සහ ආශාවන් පසුපස හඹා යෑමේ ආශාව නිර්මාණය කල මාටින් ලූතර් කිසි දිනක එදා පල්ලිය තුල සිරවි සිටි වහලා වහල් බාවයෙන් තවදුරටත් පහතට වැටී ගැටළු ගණනාවක සිරවී පැටලී සිටින කම්කරුවෙක් බවට පත්වේ යැයි සිතන්නට ඇත්ද ?